English ‹ › 
UzbekFound ал: 14175 words & 3 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| In preparing analytical or discussion materials, it is necessary to correctly quote an expert, i.e. rely on his/her knowledge in the field of expertise, rather than suggesting, for example, that a doctor should discuss the ethical or legal aspects of abortion and a psychologist or priest should discuss its medical consequences. | Таҳлилий ёки мунозарали материалларни тайёрлашда экспертдан тўғри фикр/иқтибос олиш керак, масалан, абортнинг ахлоқий ёки ҳуқуқий жиҳатларини муҳокама қилиш учун шифокор ёки унинг тиббий оқибатларини муҳокама қилиш учун психолог ёки диний уламони таклиф қилишдан кўра, ўша экспертнинг мутахассислик соҳасидаги билимларига таяниш керак. |
| The language in which we speak, read and write is by no means a neutral tool of communication, but is a mechanism that significantly affects the process and the final result of this communication. | Биз гапирадиган, ўқийдиган ва ёзадиган тил нейтрал алоқа воситаси эмас, балки ушбу мулоқотнинг кечиши ва якуний натижасига сезиларли таъсир кўрсатадиган механизмдир. |
| Philosophers and scientists of the 20th century proved the enormous role of natural language in the creation and expression of meanings, which was designated as a "linguistic turn" in modern cognition. It is not only important what idea we want to express, but also what words we use, since our words themselves set meanings, also regardless of our intentions. | ХХ аср файласуфлари ва олимлари маъноларни яратиш ва ифодалашда табиий тилнинг улкан ролини исботлаб бердилар, бу ҳодиса замонавий тафаккурда «лингвистик бурилиш» сифатида белгиланган. Биз нафақат қандай фикрни ифода этмоқчи эканимиз, балки бунда қандай сўзлардан фойдаланишимиз ҳам муҳим, чунки сўзларимиз, ниятларимиздан қатъий назар, маънони белгилаб бериш хусусиятига эга. |
| Researchers believe that patriarchal society naturally forms a patriarchal language, which is convenient for expressing the "masculine" ways of thinking, feeling, behavior that have become generally accepted, and is of little use for expressing women's social experience. | Тадқиқотчилар патриархал жамиятда патриархал тил табиий равишда шаклланаши, бу тил умумжамият учун аҳамиятли бўлиб қолган «эркакча» фикрлаш, ҳис қилиш ва хулқ-атвор усулларини ифодалаш учун қулай экани ва аёлларнинг ижтимоий тажрибасини ифодалаш учун фойдаси кам эканини эътироф этади. |
| Thus, there were few women among the famous and influential philosophers, orators, poets, politicians, linguists, educators, i.e. those who introduced new concepts and meanings, defining objects and events in the world. As a result, natural languages were shaped by men and represent a "masculine view" of events and facts of reality. | Масалан, таниқли ва нуфузли файласуфлар, нотиқлар, шоирлар, сиёсатчилар, тилшунослар, ўқитувчилар, яъни дунёдаги предмет ва ҳодисаларни белгилайдиган янги тушунчалар ва маъноларни киритувчилар орасида аёллар кам бўлган. Натижада, табиий тиллар эркаклар томонидан шаклланган ҳамда воқеалар ва воқелик фактларига нисбатан «эркак нуқтаи назарини» ифодалайди. |
| Therefore, language, at a minimum, ignores women, which is expressed, for example, in the use of a masculine pronoun to someone whose gender is not specified or mentioned. And from this follows the conclusion that women are forced to use a language that does not reflect their perceptions of themselves and the world around them. | Шунинг учун, тил, энг камида, аёлларни эътибордан четда қолдиради, бу, масалан, жинси кўрсатилмаган ёки айтилмаган одамга эркакликни билдирувчи олмошидан фойдаланишда ифодаланади. Бу аёллар ўзини ва атрофидаги дунёни идрок этишни акс эттирмайдиган тилдан фойдаланишга мажбур деган хулосага олиб келади. |
| One of the most common examples of gender-incorrect language use is the use of gender-marked pronouns to refer to people of both sexes. | Тилни гендер-нокоррект қўллашнинг энг кенг тарқалган мисолларидан бири бу иккала жинс вакилларига мурожаат қилишда гендер ёрлиқланган олмошлардан фойдаланишдир. |
| Take, for example, the sentence "A new professional has come to work for us; we hope he will do a good job." However, the "new specialist" can be either a man or a woman. | «Бизга янги мутахассис келди, у яхши ишлайди деб умид қиламиз» ( «К нам пришёл на работу новый специалист, надеемся, что он будет хорошо работать» ). Бу «янги мутахассис» аёл бўлиши ҳам мумкин. |
| "In recent years, women have been spending far less money on buying knitting supplies." This sentence is gender incorrect. It could be written, for example, like this: "In recent years, people have begun to spend much less money on buying knitting supplies". | «Сўнгги йилларда аёллар тўқиш учун восита ва мосламаларни сотиб олишга камроқ пул сарфлашни бошладилар». Бу жумла гендер-нокорректдир. Уни, масалан, қуйидагича қайта ёзиш мумкин: «Сўнгги йилларда одамлар тўқиш учун восита ва мосламаларни сотиб олишга анча кам пул сарфлай бошлади». |
| Thus, the main idea of using a gender-correct language is to avoid the use of words that may indicate a subject's gender in situations where the gender is not stated or specified. | Шундай қилиб, гендер-коррект тилдан фойдаланишнинг асосий ғояси субъектнинг жинси айтиб ўтилмаган ёки аниқланмаган ҳолатларда унинг жинсига ишора қилиши мумкин бўлган сўзларни қўлламасликдан иборат. |
| For texts in Russian or Uzbek, the use of more precise nouns and adjectives referring to specific people and their qualities can solve this problem. | Рус ёки ўзбек тилларида бу муаммони муайян инсонлар ва уларнинг хусусиятига ишора қилувчи аниқроқ от ва сифатлар ёрдамида ҳал қилиш мумкин. |
| Many countries have adopted National Programs and Action Plans for Gender Equality. In these documents, the key role is given to the mass media, which are expected to widely publicize and promote the state policy in the field of gender equality. At the same time, it is reasonable to consider the media as the target object of its influence. | Кўпгина мамлакатларда гендер тенглигини таъминлаш бўйича Миллий дастурлар ва ҳаракатлар режалари қабул қилинган. Уларда гендер тенглиги соҳасидаги давлат сиёсатини кенг ёритиш ва тарғиб қилиши кузда тутилган ОАВга алоҳида эътибор берилган. Шу билан бирга, ОАВни ушбу сиёсат таъсирининг мақсадли объекти сифатида кўриб чиқиш ҳам тавсия этилади. |
| Taking into account the experience of foreign national programs and plans to achieve gender equality, the following recommendations can be put forward: | Гендер тенглигига эришиш йўналишидаги хорижий Миллий дастурлар ва режалар тажрибасини инобатга олган ҳолда қуйидаги тавсияларни илгари суриш мумкин: |
| develop and introduce training courses on gender analysis of the media into the curricula of journalism faculties; | · журналистика факультетлари дастурларида ОАВнинг гендер таҳлили бўйича ўқув курсларини ишлаб чиқиш ва жорий этиш; |
| implement special educational programs to increase the gender sensitivity of journalists and representatives of structures involved in media regulation; | · журналистлар ва ОАВ фаолиятини назорат қилувчи идоралар вакилларининг гендер сезгирлигини ошириш учун махсус таълим дастурларини амалга ошириш; |
| provide support to educational institutions and public organizations working in this area. | · ушбу соҳада фаолият олиб борувчи таълим муассасалари ва жамоат ташкилотларини қўллаб-қувватлаш. |
| 4.4. Media monitoring and media accountability | 4.4. Медиамониторинг ва оммавий ахборот воситаларининг жавобгарлиги |
| In order to identify trends in gender equality in the media, to identify factors that cause inadequate representation of women in the media, and to understand the role of the media in fighting domestic violence, editorial offices from around the world and journalistic associations conduct media monitoring and determine the degree of compliance of the content of information resources to ethical standards and the participation of editorial staff in the implementation of measures to protect human rights, including the rights of women and children to a life without violence. | ОАВда гендер тенглиги тенденцияларини аниқлаш, оммавий ахборот воситаларида аёлларни ноадекват тақдим этишни келтириб чиқарадиган омилларни аниқлаш ва оиладаги зўравонликка қарши курашда ОАВнинг ролини тушуниш мақсадида бутун дунё таҳририятлари ва журналистика уюшмалари медиамониторинг ўтказади ва ахборот ресурслари контентининг ахлоқий меъёрларга мувофиқлиги даражасини, таҳририятларнинг инсон ҳуқуқларини, шу жумладан аёллар ва болаларнинг зўравонликсиз яшаш ҳуқуқларини ҳимоя қилишдаги иштирокини аниқлайди. |
| analysis of articles (radio or TV programs); | · мақолалар таҳлили (радио ёки телекўрсатувлар): |
| number of women and men engaged as professionals and experts; | · мутахассис ва экспертлар сифатида жалб қилинган аёллар ва эркаклар сони; |