English ‹ › 
UzbekFound ва: 7707 words & 2 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| Mass media are engaged in the production of discourses - systems of concepts. Gender-correct communication means techniques and methods of disrupting the patriarchal discourses that dominate in society and replacing them with discourses of a completely different quality. | Массмедиа дискурс тушунчалар тизимини ишлаб чикиш билан шуғулланади. Гендер-коррект мулоқот – бу жамиятда ҳукмрон бўлган патриархал дискурсларни бузиш ва уларни бутунлай бошқа сифатдаги дискурслар билан алмаштириш усуллари ва методларидир. |
| How to change the situation? There are techniques for disrupting patriarchal discourse that can be recommended to specialists in the field of mass media. | Вазиятни кандай ўзгартиришим мумкин? Патриархал дискурсни буза оладиган техникалар мавжуд, уларни масс-медиа воситалари мутахассисларига тавсия этиш мумкин. |
| A technique that enhances the gender correctness of journalistic communication is the inclusion of female and male life experiences, views, and opinions on all problems of society without exception in the mass media discourse. This development of the theme using a gender-separated setting has several advantages. First, women will appear to society as individuals with their own voice, perspectives, and experiences. Second, it will become apparent that all topics are not gender-neutral. Finally, it will be revealed that men also play gender roles, are subject to gender discrimination, and are themselves "products" of the patriarchal discourse. | · Журналистик мулоқотнинг гендер корректлигини яхшилашга ёрдам берадиган усул – масс-медиа дискурсига аёллар ва эркакларнинг жамиятнинг истисносиз барча муаммолари ҳақидаги ҳаётий тажрибалари, қарашлари ва фикрларини киритиш. Гендер ажратилган бундай фактурадан фойдаланиш орқали мавзуни ривожлантириш бир неча афзалликка эга. Биринчидан, аёллар жамият олдида ўз овози, қараши ва тажрибасига эга шахс сифатида намоён бўлади. Иккинчидан, барча мавзулар гендер-нейтрал эмаслиги аён бўлади. Ва ниҳоят, эркаклар ҳам гендер ролларни ўйнаши, гендер камситилишига дучор бўлиши эҳтимоли борлиги ва ўзи патриархал дискурснинг «маҳсулотлари» экани маълум бўлади. |
| Bringing women and men of different social strata, different nationalities, and different ages into the public spotlight. This is important because discrimination, hierarchy of power and subordination are born at the intersection of all these lines of tension. | · Турли ижтимоий қатламлар, турли миллатлар ва турли ёшдаги аёл ва эркакларни жамоатчиликнинг эътибор майдонига олиб чиқиш. Бу жуда муҳим, чунки камситиш, ҳокимият иерархияси ва бўйсуниш ушбу барча кескинлик чизиқлари кесишмасида туғилади. |
| Giving people the opportunity to speak. This means that when developing any topic, journalists should include direct speech in their texts, quote those who are directly involved in it. Whether they are victims of human trafficking, prisoners, participants in domestic violence situations - all those who, for various reasons, have found themselves in a vulnerable position, should have the right and opportunity to express their opinion and be heard by other members of society. | · Одамларга гапиришга имкон бериш. Бу ҳар қандай мавзуни ишлаб чиқишда журналистлар ўз матнларига тўғридан-тўғри нутқни киритиши – ҳодисада бевосита иштирок этадиганлардан иқтибос келтириши кераклигини англатади. Турли сабабларга кўра нохуш вазиятга тушиб қолганларнинг барчаси – хоҳ одам савдоси қурбони бўлсин, хоҳ махбус ёки оиладаги зўравонлик ҳолатларидаги тажовузкор бўлсин – ўз фикрларини билдириш ва жамиятнинг қолган қисми томонидан эшитилиш ҳуқуқи ва имкониятига эга бўлиши керак. |
| Journalists should quote experts more often; in the case of using statistical data in the material, this is imperative. It is necessary to constantly update the lists of experts, attract new ones (to avoid "stagnation" of views, points of view), consider as experts only those who have special knowledge, and not simply men and women with rich social experience or famous and popular figures. | · Журналистлар экспертлар фикридан тез-тез иқтибос келтириши керак: агар материалда статистик маълумотлардан фойдаланилса, бу, айниқса, муҳим. Экпертлар рўйхатини доимий равишда янгилаб туриш, янги мутахассисларни жалб қилиш (қарашлар, нуқтаи назарларнинг «турғунлиги»ни олдини олиш учун) ва экпертлар сифатида бой ижтимоий тажрибага эга ёки таниқли ва машҳур бўлган эркак ва аёлларни эмас, балки фақат махсус билимга эга бўлганларни кўриб чиқиш керак. |
| The language in which we speak, read and write is by no means a neutral tool of communication, but is a mechanism that significantly affects the process and the final result of this communication. | Биз гапирадиган, ўқийдиган ва ёзадиган тил нейтрал алоқа воситаси эмас, балки ушбу мулоқотнинг кечиши ва якуний натижасига сезиларли таъсир кўрсатадиган механизмдир. |
| Philosophers and scientists of the 20th century proved the enormous role of natural language in the creation and expression of meanings, which was designated as a "linguistic turn" in modern cognition. It is not only important what idea we want to express, but also what words we use, since our words themselves set meanings, also regardless of our intentions. | ХХ аср файласуфлари ва олимлари маъноларни яратиш ва ифодалашда табиий тилнинг улкан ролини исботлаб бердилар, бу ҳодиса замонавий тафаккурда «лингвистик бурилиш» сифатида белгиланган. Биз нафақат қандай фикрни ифода этмоқчи эканимиз, балки бунда қандай сўзлардан фойдаланишимиз ҳам муҳим, чунки сўзларимиз, ниятларимиздан қатъий назар, маънони белгилаб бериш хусусиятига эга. |
| Researchers believe that patriarchal society naturally forms a patriarchal language, which is convenient for expressing the "masculine" ways of thinking, feeling, behavior that have become generally accepted, and is of little use for expressing women's social experience. | Тадқиқотчилар патриархал жамиятда патриархал тил табиий равишда шаклланаши, бу тил умумжамият учун аҳамиятли бўлиб қолган «эркакча» фикрлаш, ҳис қилиш ва хулқ-атвор усулларини ифодалаш учун қулай экани ва аёлларнинг ижтимоий тажрибасини ифодалаш учун фойдаси кам эканини эътироф этади. |
| Indeed, since for a long time very few women were in the public arena, they could not be the creators of culture to the extent that men were. | Дарҳақиқат, узоқ вақт давомида жамоат майдонида жуда кам аёллар бўлгани сабабли, улар эркаклар даражасидаги маданият яратувчиси бўла олмаc эди. |
| Thus, there were few women among the famous and influential philosophers, orators, poets, politicians, linguists, educators, i.e. those who introduced new concepts and meanings, defining objects and events in the world. As a result, natural languages were shaped by men and represent a "masculine view" of events and facts of reality. | Масалан, таниқли ва нуфузли файласуфлар, нотиқлар, шоирлар, сиёсатчилар, тилшунослар, ўқитувчилар, яъни дунёдаги предмет ва ҳодисаларни белгилайдиган янги тушунчалар ва маъноларни киритувчилар орасида аёллар кам бўлган. Натижада, табиий тиллар эркаклар томонидан шаклланган ҳамда воқеалар ва воқелик фактларига нисбатан «эркак нуқтаи назарини» ифодалайди. |
| Therefore, language, at a minimum, ignores women, which is expressed, for example, in the use of a masculine pronoun to someone whose gender is not specified or mentioned. And from this follows the conclusion that women are forced to use a language that does not reflect their perceptions of themselves and the world around them. | Шунинг учун, тил, энг камида, аёлларни эътибордан четда қолдиради, бу, масалан, жинси кўрсатилмаган ёки айтилмаган одамга эркакликни билдирувчи олмошидан фойдаланишда ифодаланади. Бу аёллар ўзини ва атрофидаги дунёни идрок этишни акс эттирмайдиган тилдан фойдаланишга мажбур деган хулосага олиб келади. |
| One of the most common examples of gender-incorrect language use is the use of gender-marked pronouns to refer to people of both sexes. | Тилни гендер-нокоррект қўллашнинг энг кенг тарқалган мисолларидан бири бу иккала жинс вакилларига мурожаат қилишда гендер ёрлиқланган олмошлардан фойдаланишдир. |
| "In recent years, women have been spending far less money on buying knitting supplies." This sentence is gender incorrect. It could be written, for example, like this: "In recent years, people have begun to spend much less money on buying knitting supplies". | «Сўнгги йилларда аёллар тўқиш учун восита ва мосламаларни сотиб олишга камроқ пул сарфлашни бошладилар». Бу жумла гендер-нокорректдир. Уни, масалан, қуйидагича қайта ёзиш мумкин: «Сўнгги йилларда одамлар тўқиш учун восита ва мосламаларни сотиб олишга анча кам пул сарфлай бошлади». |
| For texts in Russian or Uzbek, the use of more precise nouns and adjectives referring to specific people and their qualities can solve this problem. | Рус ёки ўзбек тилларида бу муаммони муайян инсонлар ва уларнинг хусусиятига ишора қилувчи аниқроқ от ва сифатлар ёрдамида ҳал қилиш мумкин. |
| Many countries have adopted National Programs and Action Plans for Gender Equality. In these documents, the key role is given to the mass media, which are expected to widely publicize and promote the state policy in the field of gender equality. At the same time, it is reasonable to consider the media as the target object of its influence. | Кўпгина мамлакатларда гендер тенглигини таъминлаш бўйича Миллий дастурлар ва ҳаракатлар режалари қабул қилинган. Уларда гендер тенглиги соҳасидаги давлат сиёсатини кенг ёритиш ва тарғиб қилиши кузда тутилган ОАВга алоҳида эътибор берилган. Шу билан бирга, ОАВни ушбу сиёсат таъсирининг мақсадли объекти сифатида кўриб чиқиш ҳам тавсия этилади. |
| Taking into account the experience of foreign national programs and plans to achieve gender equality, the following recommendations can be put forward: | Гендер тенглигига эришиш йўналишидаги хорижий Миллий дастурлар ва режалар тажрибасини инобатга олган ҳолда қуйидаги тавсияларни илгари суриш мумкин: |
| develop and introduce training courses on gender analysis of the media into the curricula of journalism faculties; | · журналистика факультетлари дастурларида ОАВнинг гендер таҳлили бўйича ўқув курсларини ишлаб чиқиш ва жорий этиш; |
| implement special educational programs to increase the gender sensitivity of journalists and representatives of structures involved in media regulation; | · журналистлар ва ОАВ фаолиятини назорат қилувчи идоралар вакилларининг гендер сезгирлигини ошириш учун махсус таълим дастурларини амалга ошириш; |
| provide support to educational institutions and public organizations working in this area. | · ушбу соҳада фаолият олиб борувчи таълим муассасалари ва жамоат ташкилотларини қўллаб-қувватлаш. |