7. In Joseph and his brothers are lessons for the seekers.

7Батаҳқиқ, Юсуф ва унинг оға-­иниларида сўровчилар учун оят-­ибратлар бор эди.

80. And when they despaired of him, they conferred privately. Their eldest said, “Don’t you know that your father received a pledge from you before God, and in the past you failed with regard to Joseph? I will not leave this land until my father permits me, or God decides for me; for He is the Best of Deciders.”

80 Ундан умидни узган чоғларида, четга чиқиб, хуфёна маслаҳат қилдилар. Катталари: «Отангиз сиздан Аллоҳ номи билан васийқа олганини ва бундан олдин Юсуф ҳақида қилган айбингизни билмайсизларми?! Мен токи отам менга изн бермагунча ёки Аллоҳ ҳукм чиқармагунча бу ердан қимирламасман. У ҳукм чиқарувчиларнинг энг яхшисидир.

77. They said, “If he has stolen, a brother of his has stolen before.” But Joseph kept it to himself, and did not reveal it to them. He said, “You are in a worse situation, and God is Aware of what you allege.”

Улар: «Агар бу ўғирлаган бўлса, бундан олдин унинг акаси ҳам ўғирлаган эди», дедилар. Юсуф буни кўнглига тугиб қўйди, уларга ошкор қилмади. «Ўзингиз ёмонроқ турумдасиз. Аллоҳ сиз васф қилаётган нарсани яхши билгувчи зотдир», деди. 

99. Then, when they entered into the presence of Joseph, he embraced his parents, and said, “Enter Egypt, God willing, safe and secure.”

Юсуф ҳузурига кирган чоғларида у отаси ва онасини ўзига яқинлаштирди ва: «Аллоҳнинг хоҳиши ила Мисрга омонликда киринглар!» деди.

94. As the caravan set out, their father said, “I sense the presence of Joseph, though you may think I am senile.”

Карвон йўлга чиққан вақтда оталари: «Мени ақлдан озган деманглар-у, албатта, мен Юсуфнинг ҳидини сезмоқдаман», деди.

90. They said, “Is that you, Joseph?” He said, “I am Joseph, and this is my brother. God has been gracious to us. He who practices piety and patience—God never fails to reward the righteous.”

Улар: «Э-э, ҳали сенн сенн Юсуфмисан?!» дедилар. У: «Мен Юсуфман, мана бу иним. Аллоҳ бизга марҳамат кўрсатди. Ҳақиқатда ким тақво ва сабр қилса, Аллоҳ, албатта, гўзал иш қилувчиларнинг ажрини зое қилмагай», деди.

89. He said, “Do you realize what you did with Joseph and his brother, in your ignorance?”

У: «Жоҳиллик пайтингизда Юсуфга ва унинг инисига нима қилганларингизни биласизларми?» деди.

87. “O my sons, go and inquire about Joseph and his brother, and do not despair of God's comfort. None despairs of God's comfort except the disbelieving people.”

Эй ўғилларим, боринглар, Юсуфни ва унинг укасини яхшилаб изланглар, Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманглар. Ҳақиқатда Аллоҳнинг раҳматидан фақат кофир қавмларгина ноумид бўлурлар», деди.

85. They said, “By God, you will not stop remembering Joseph, until you have ruined your health, or you have passed away.”

Улар: «Аллоҳга қасамки, токи мадордан кетгунингча ёки ҳалок бўлувчилардан бўлгунингча, Юсуфни зикр қилаверасан», дедилар.

84. Then he turned away from them, and said, “O my bitterness for Joseph.” And his eyes turned white from sorrow, and he became depressed.

Ва улардан юз ўгирди ҳамда: «Оҳ, Юсуф!!!» деб кўзларига оқ тушди. Бас, у дардини ютувчидир.

76. So he began with their bags, before his brother's bag. Then he pulled it out of his brother’s bag. Thus We devised a plan for Joseph; he could not have detained his brother under the king’s law, unless God so willed. We elevate by degrees whomever We will; and above every person of knowledge, there is one more learned.

У инисининг юкидан олдин уларнинг юкидан (тафтиш) бошлади. Сўнгра у( идиш)ни унинг юкидан чиқариб олди. Шундай қилиб, Юсуф фойдасига ҳийла қилдик. У подшоҳнинг дини бўйича инисини олиб қола олмас эди. Магар Аллоҳ хоҳласагина, бўлиши мумкин эди. Кимни хоҳласак, ўшанинг даражасини кўтарамиз. Ҳар бир илм эгаси устидан билувчи бор.

69. And when they entered into the presence of Joseph, he embraced his brother, and said, “I am your brother; do not be saddened by what they used to do.”

Юсуфнинг олдига кирганларида, у инисини ўзига яқин жойлаштирди ва: «Мен акангман, улар қилган нарсалардан хафа бўлма», деди.

58. And Joseph's brothers came, and entered into his presence. He recognized them, but they did not recognize him.

Юсуфнинг оға-инилари келдилар ва унинг ҳузурига кирдилар. Бас, у уларни таниди. Улар эса, уни танимадилар. 

56. And thus We established Joseph in the land, to live therein wherever he wished. We touch with Our mercy whomever We will, and We never waste the reward of the righteous.

Шундай қилиб, Юсуфга ер юзида маконат бердик, уни ўзи хоҳлаган жойга ерлаша оладиган қилдик. Ўз раҳматимизни, кимни хоҳласак, ўшанга муяссар этурмиз ва гўзал амал қилувчиларнинг ажрини зое қилмасмиз.

51. He said, “What was the matter with you, women, when you tried to seduce Joseph?” They said, “God forbid! We knew of no evil committed by him.” The governor’s wife then said, “Now the truth is out. It was I who tried to seduce him, and he is telling the truth.”

У: «Юсуфнинг нафсини хоҳлаган вақтингиздаги ишингиз нима эди?» деди. Улар: «Аллоҳ сақласин! Биз унда бирон ёмонлик сезмадик», дедилар. Азизнинг хотини: «Энди ҳақиқат зоҳир бўлди. Мен унинг нафсини хоҳладим. Албатта, у содиқлардандир.

46. “Joseph, O man of truth, inform us concerning seven fat cows being eaten by seven lean ones, and seven green spikes, and others dried up, so that I may return to the people, so that they may know.”

«Юсуф, эй ростгўй зот, бизга еттита семиз сигирни еттита ориқ сигир еяётганини ва еттита яшил бошоқни ва шунча қуруғининг таъбирини айт. Шоядки одамларга қайтиб борсам, улар ҳам билсалар», деди.