English ‹ › 
UzbekFound asia: 110 words & 2 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| Investing in people’s well-being builds social capital: Injecting only 0.1% of GDP in social protection, labour market policies, and housing can improve the lives of 300,000 within 4 years in a population of 80 million (that of Central Asia) – according to WHO analysis. It also builds health equity. | Одамлар фаровонлигига сармоялар киритиш ижтимоий капитални шакллантиради: ЖССТ таҳлилига кўра, ижтимоий ҳимоя, меҳнат бозори сиёсати ва уй-жойга ЯИМ нинг атиги 0,1% миқдорида сармоя киритиш 80 миллион аҳолининг (Марказий Осиё аҳолиси) 300 000 кишининг ҳаётини 4 йил ичида яхшилаши мумкин. Бундан ташқари, бу соғлиқни сақлаш масалаларида тенгликни таъминлайди. |
| Strong, sustained investment in health and well-being will help the large young population of Central Asia achieve its full potential, and contribute to a better future across the Region. | Соғлиқни сақлаш соҳасига ва фаровонликни оширишга йўналтирилган фаол ва барқарор сармоялар Марказий Осиёнинг кўплаб ёш аҳолисига ўз салоҳиятини тўлиқ рўёбга чиқаришга ёрдам беради ва бутун минтақада яхшироқ келажак яратишга ёрдам беради. |
| Two years ago, the health ministers of Central Asia agreed to cooperate on 11 action areas for health. The mechanism for doing so – the first of its kind – is the Roadmap for Health and Well-being in Central Asia. Through a combination of political direction, technical prioritization and greater investment in health, the Roadmap seeks to amplify the strengths of each of the 5 Central Asian countries, for the benefit of all. | Икки йил олдин Марказий Осиё мамлакатларининг соғлиқни сақлаш вазирлари соғлиқни сақлаш соҳасида 11 йўналиши бўйича ҳамкорлик тўғрисида келишувга эришдилар. Ушбу келишувни амалга ошириш механизми сифатида - биринчи навбатда - Марказий Осиёда саломатлик ва фаровонликни қўллаб-қувватлаш бўйича Йўл харитаси ишлаб чиқилди. Сиёсий раҳбарлик, техникавий устуворлик ва соғлиқни сақлаш соҳасига катта миқдорда сармоялар киритишни бирлаштирган ҳолда, Йўл харитаси Марказий Осиёдаги 5 та мамлакатнинг ҳар бирининг умумий фаровонлиги учун афзалликларини кучайтиришга қаратилган. |
| Now, the Roadmap needs broader buy-in. Today, we have a real opportunity for the region to leap ahead by investing in new technologies and green innovations to ensure that lives and livelihoods are improved at scale. Citizens, governments and businesses share similar concerns, and are eager to implement solutions. It is a unique time of convergence, recognizing the need for investment not only in higher GDP, but in higher human and social capital, and strong, sustainable development in Central Asia. | Ҳозирги вақтда Йўл харитасини амалга ошириш учун фаол иштирок этишни таъминлаш зарур. Бугунги кунда, янги технологиялар ва "яшил" инновацияларга сармоя киритиш орқали, минтақада ҳаёт даражасини яхшилаш ва аҳоли фаровонлигини ошириш учун олдинга юксалиш учун ҳақиқий имконият мавжуд. Фуқаролар, ҳокимият органлари ва бизнес шунга ўхшаш муаммоларга дуч келишади ва ечим топишга интилишади. Бу нафақат ЯИМ га, балки инсон ва ижтимоий капиталга, шунингдек, Марказий Осиё мамлакатларининг қатъий ва барқарор ривожланишига сармоя киритиш зарурлигини эътироф этган ноёб яқинлашиш вақтидир. |
| On 26-27 June, the WHO Regional Office for Europe and the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic are bringing together international, regional and national political and investment partners for the Central Asia International Health Investment Forum. | ЖССТ нинг Европа минтақавий бюроси ва Қирғизистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 26-27 июнь кунлари Марказий Осиёда соғлиқни сақлашга сармоя киритиш бўйича Халқаро форумни ташкил этилади, унда халқаро, минтақавий ва миллий сиёсий ва сармоявий ҳамкорлар иштирок этади. |
| The Forum will highlight the value of investing in health, showcase what is being done to advance the Roadmap, and recalibrate investment priorities. A key outcome will be the creation of a Health Investment Group for Central Asia that will pursue multi-country investments, building on Central Asia’s strengths and strategic advantages to foster sub-Regional stability and prosperity. | Форумда соғлиқни сақлашга сармоя киритишнинг аҳамияти таъкидланади, Йўл харитасини олдинга суриш бўйича амалга оширилаётган чора-тадбирлар намойиш этилади ва сармоя киритиш устуворликлари қайта кўриб чиқилади. Асосий натижалардан бири Марказий Осиё мамлакатлари учун соғлиқни сақлаш соҳасида Инвестиция гуруҳини ташкил этиш бўлиб, у суб-минтақвий барқарорлик ва фаровонликни мустаҳкамлаш учун Мраказий Осиёнинг кучли томонлари ва стратегик афзалликларидан фойдаланган ҳолда кўп мамлакатли сармоялар билан шуғулланади. |
| Evidence is growing that to advance economic development, social cohesion, environmental regeneration and robust human capital across Central Asia – health is indeed the best investment. | Марказий Осиёда иқтисодий ривожланишни таъминлаш, ижтимоий бирдамликка эришиш, атроф-муҳитни тиклаш ва инсон капиталини мустаҳкамлаш учун соғлиқни сақлаш ҳақиқатан ҳам сармоядорлик учун энг яхши соҳа эканлиги ҳақида далиллар тобора кўпайиб бормоқда. |
| It is also important to actively promote economic interaction and seek opportunities for linking joint initiatives with the Economic Cooperation Organization, the Gulf Cooperation Council, the Eurasian Economic Union, ASEAN and others. | Шунингдек, Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти, Кўрфаз араб давлатлари ҳамкорлик кенгаши, Евроосиё иқтисодий иттифоқи, АСЕАН ва бошқа ташкилотлар билан иқтисодий муносабатларни фаол илгари суриш ва ўзаро боғлиқ қўшма ташаббусларни рўёбга чиқариш имкониятларини излаш муҳимдир. |
|
To date, no sitting U.S. president has visited any Central Asian country. However, despite the absence of such high-level visits, the United States actively engages with the region through diplomatic channels and various cooperation formats, such as the C5+1 platform. This underscores the strategic importance of Central Asia to the U.S., even without direct presidential visits. The region closely follows the outcomes of U.S. presidential elections, as they may significantly affect the relations between Central Asia and the United States. |
Бугунги кунгача АҚШнинг бирорта амалдаги президенти Марказий Осиё давлатларига ташриф буюрмаган. Бироқ, бундай юқори даражадаги ташрифлар йўқлигига қарамай, Қўшма Штатлар дипломатик каналлар ва C5+1 платформаси каби турли ҳамкорлик форматлари орқали минтақа билан фаол алоқа ўрнатмоқда. Бу бевосита президент ташрифисиз ҳам Марказий Осиёнинг АҚШ учун стратегик аҳамиятини кўрсатади. Минтақа АҚШ президентлик сайловлари натижаларини диққат билан кузатиб боради, чунки бу натижалар Марказий Осиё ва АҚШ ўртасидаги муносабатларга сезиларли даражада таъсир этиши мумкин. |
| The Central Asian region has always played an important role in international relations due to its significant historical contributions to the development of socioeconomic, cultural, and political processes, as well as its geostrategic location, which has made it a key node for global trade and cultural exchanges. | Марказий Осиё минтақаси ўзининг ижтимоий-иқтисодий, маданий ва сиёсий жараёнлар ривожига қўшган муҳим тарихий ҳиссаси, шунингдек, геостратегик жойлашуви туфайли халқаро муносабатларда доимо муҳим ўрин эгаллаган, бу эса уни глобал савдо ва маданий алмашинувларнинг асосий марказига айлантирган. |
| This region – encompassing Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, and Uzbekistan – is of strategic importance. It is abundant in natural resources, making it a key area of interest for major global powers. Central Asia serves as an important energy hub due to its vast reserves of oil, gas, and other natural resources. The region holds 13.2 percent of the total natural gas reserves in the CIS and 4 percent of global reserves. The region’s oil reserves represent 3.5 percent of global supplies. | Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистонни ўз ичига олган ушбу минтақа стратегик аҳамиятга эга. У табиий ресурсларга бой бўлиб, дунёнинг йирик давлатлари учун муҳим қизиқиш объекти ҳисобланади. Марказий Осиё нефть, газ ва бошқа табиий ресурсларнинг улкан захиралари туфайли муҳим энергетика марказига айланган. Минтақада МДҲдаги умумий табиий газ захираларининг 13,2 фоизи ва жаҳон захираларининг 4 фоизи мавжуд. Минтақанинг нефть захиралари эса дунё таъминотининг 3,5 фоизини ташкил этади. |
| Since 2016, with the rise to power of Shavkat Mirziyoyev in Uzbekistan, the regional situation has undergone significant changes, with Central Asia moving toward closer cooperation. Mirziyoyev not only identified the improvement of relations among the countries of Central Asia as a main goal of his foreign policy, but he invested significant diplomatic energy in deepening region-wide economic, political, and security cooperation. | 2016 йилдан бошлаб, Ўзбекистонда Шавкат Мирзиёевнинг ҳокимиятга келиши билан минтақавий вазият сезиларли ўзгаришлар рўй берди, Марказий Осиё янада яқин ҳамкорликка интила бошлади. Мирзиёев нафақат Марказий Осиё мамлакатлари ўртасидаги муносабатларни яхшилашни ташқи сиёсатининг асосий мақсади сифатида белгилади, балки минтақадаги иқтисодий, сиёсий ва хавфсизлик соҳасидаги ҳамкорликни чуқурлаштиришга катта дипломатик куч сарфлади. |
| A key moment for the region was the creation of the Consultative Meetings of Central Asian Heads of State at Mirziyoyev’s initiative. These meetings have evolved into an effective regular platform for regional dialogue, aimed at jointly creating a zone of stability, security, and sustainable development. This evolution of a “Central Asian spirit” highlights the close interconnection and complementarity of the internal and external policies of the region’s countries. | Мирзиёев ташаббуси билан Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг Маслаҳат учрашувлари ташкил этилиши минтақа учун муҳим воқеа бўлди. Ушбу учрашувлар биргаликда барқарорлик, хавфсизлик ва изчил тараққиёт ҳудудини яратишга қаратилган минтақавий мулоқотнинг самарали мунтазам платформасига айланди. "Марказий Осиё руҳи"нинг бундай ривожланиши минтақа мамлакатларининг ички ва ташқи сиёсати ўртасидаги узвий боғлиқлик ва бир-бирини тўлдиришини яққол кўрсатади. |
| Over the past 30 years, the Central Asian countries have pursued a multi-vector foreign policy focused on establishing pragmatic relations with numerous external partners. This approach allows the states of the region to balance various external forces, maintaining their independence and flexibility in international relations. Such a course strengthens their economic resilience, security, and positions on the global stage. A multi-vector foreign policy also enables Central Asian countries to respond quickly to global challenges and adapt effectively to changing geopolitical realities. | Сўнгги 30 йил давомида Марказий Осиё давлатлари кўплаб ташқи шериклар билан прагматик муносабатларни ўрнатишга қаратилган кўп векторли ташқи сиёсатни юритди. Бундай ёндашув минтақа давлатларига турли ташқи кучлар мувозанатини сақлаш, халқаро муносабатларда ўз мустақиллиги ва мослашувчанлигини сақлаб қолиш имконини беради. Бу сиёсат уларнинг иқтисодий барқарорлиги, хавфсизлиги ва жаҳон майдонидаги мавқеини мустаҳкамлайди. Шунингдек, кўп векторли ташқи сиёсат Марказий Осиё мамлакатларига глобал таҳдидларга тезкор жавоб чорасини кўриш ва ўзгарувчан геосиёсий воқеликка самарали мослашиш имконини беради. |
|
Why Are the U.S. Presidential Elections Relevant for Central Asia? |
АҚШ Президенти сайлови Марказий Осиё учун нима учун долзарб? |
| In light of the region’s preference for multi-vector foreign policies, and more recent efforts within the region to amplify cooperation, Central Asia is watching the U.S. presidential election closely for several reasons. | Минтақанинг кўп векторли ташқи сиёсатни афзал кўриши ва сўнгги пайтларда минтақада ҳамкорликни кучайтириш бўйича саъй-ҳаракатларини ҳисобга олган ҳолда, Марказий Осиё бир неча сабабларга кўра АҚШ президенти сайловини диққат билан кузатмоқда. |
| First, the strategic nature of regional cooperation. During Donald Trump’s first presidency, the “U.S. Strategy for Central Asia 2019-2025: Advancing Sovereignty and Economic Prosperity” was adopted, aimed at strengthening the region’s countries’ independence, fostering their economic development, and ensuring stability. | Биринчидан, минтақавий ҳамкорликнинг стратегик аҳамияти. Доналд Трампнинг биринчи президентлиги даврида минтақа давлатлари мустақиллигини мустаҳкамлаш, уларнинг иқтисодий ривожланишини рағбатлантириш ва барқарорликни таъминлашга қаратилган "АҚШнинг 2019-2025 йилларга мўлжалланган Марказий Осиё стратегияси: суверенитет ва иқтисодий фаровонликни юксалтириш" қабул қилинди. |
| The strategy outlines six key principles. The first is to support the sovereignty and independence of the region’s countries and help strengthen democratic institutions and economic development. The second is to reduce terrorist threats by enhancing the capacity of law enforcement agencies and reintegrating former fighters into society. The third is to promote Afghanistan’s stabilization and develop economic ties between it and Central Asia. The fourth is to encourage regional integration by developing cooperation in the areas of economy, trade, culture, and security. The fifth is to support reforms in the areas of rule of law, human rights, and political inclusivity. The sixth is to stimulate U.S. investments by creating a transparent and open business environment. | Стратегияда олтита асосий тамойил белгиланган. Биринчиси, минтақа мамлакатларининг суверенитети ва мустақиллигини қўллаб-қувватлаш, демократик институтлар ва иқтисодий тараққиётни мустаҳкамлашга кўмаклашиш. Иккинчиси, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларининг салоҳиятини ошириш ва собиқ жангчиларни жамиятга қайта интеграция қилиш орқали террорчилик таҳдидларини камайтириш. Учинчиси, Афғонистоннинг барқарорлашувига кўмаклашиш ва у билан Марказий Осиё ўртасидаги иқтисодий алоқаларни ривожлантириш. Тўртинчиси, иқтисодиёт, савдо, маданият ва хавфсизлик соҳаларидаги ҳамкорликни ривожлантириш орқали минтақавий интеграцияни рағбатлантириш. Бешинчиси, қонун устуворлиги, инсон ҳуқуқлари ва сиёсий инклюзивлик соҳаларидаги ислоҳотларни қўллаб-қувватлаш. Олтинчиси, шаффоф ва очиқ бизнес муҳитини яратиш орқали АҚШ инвестицияларини рағбатлантириш. |
| If Trump wins the upcoming election, the strategy may be updated with a greater emphasis on strengthening economic cooperation and ensuring regional security. In this case, special attention will be paid to creating favorable conditions for U.S. investors, as well as continuing policies aimed at maintaining stability in the region, including by addressing modern challenges. Trump’s approach may become more pragmatic, focusing on security issues and economic benefits for both sides, making engagement with Central Asian regions more targeted and results-oriented. | Агар Трамп келгуси сайловда ғалаба қозонса, стратегия иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва минтақавий хавфсизликни таъминлашга кўпроқ эътибор қаратган ҳолда янгиланиши мумкин. Бунда АҚШ инвесторлари учун қулай шарт-шароитлар яратиш, шунингдек, минтақада барқарорликни сақлашга қаратилган сиёсатни давом эттириш, жумладан замонавий таҳдидларни бартараф этишга алоҳида эътибор қаратилади. Трампнинг ёндашуви янада прагматик бўлиши, хавфсизлик масалалари ва ҳар икки томон учун иқтисодий манфаатларга эътибор қаратиши, Марказий Осиё минтақалари билан алоқаларни янада мақсадли ва натижага йўналтирилган тарзда олиб бориши мумкин. |
| Thus, a Trump victory could enhance economic cooperation and strengthen existing security mechanisms in the region, which will play an important role in Central Asia’s economic development. | Шундай қилиб, Трампнинг ғалабаси минтақадаги иқтисодий ҳамкорликни кучайтириши ва мавжуд хавфсизлик механизмларини мустаҳкамлаши мумкин, бу эса Марказий Осиёнинг иқтисодий ривожланишида муҳим роль ўйнайди. |