USA English ‹ › UZ Uzbek

Found eco: 1040 words & 2 translates

English Ўзбек
The concept «gender» quite difficult to understand as it includes the whole complex topics for discussion related both to a separate person, and to large social networks, economic and political issues. What is needed, to understand gender correctly? «Гендер» тушунчаси ҳам алоҳида шахс, ҳам йирик ижтимоий, иқтисодий ва сиёсий масалаларга оид комплекс мавзуларни муҳокама қилишни ўз ичига олгани сабабли тушуниш анча қийин бўлган концепциядир. Хўш, гендерни тўғри тушуниш учун нима талаб этилади?
It should be recognized that gender is not just about women's rights. Gender allows to analyze people's roles, responsibilities, limitations, and opportunities, and therefore it is a socio-economic and political category that applies to both women and men. ·        Гендер - бу нафақат аёллар ҳуқуқлари ҳақида эканини билиш. Гендер одамларнинг роли, масъулияти, чекловлари ва имкониятларини таҳлил қилишга имкон беради, шунинг учун у ҳам аёлларга, ҳам эркакларга тегишли бўлган ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий категориядир.
d) Economic issues. The difference in women's and men's access to high-paying jobs and control over financial and other productive resources, loans and credits, and land (from Moser, 1993.; CEDPA, 1996.). д) иқтисодий. Аёллар ва эркакларнинг юқори маошли касбларда ишлаш, молиявий ва бошқа ишлаб чиқариш ресурслари, кредитлар ва займлар, ерни назорат қилиш имкониятидан эркин фойдалана олишдаги фарқи (Moser, 1993 й.; CEDPA, 1996 й.).
 As noted in the World Bank's study Women, Business and the Law 2020, "equality of opportunity is a good economy." Under the "full potential" scenario in which women participate in the economy on equal terms with men (according to McKinsey research), by 2025 the annual global GDP would increase by $28 trillion (26%) compared to the current situation. Жаҳон банкининг 2020 йилдаги «Аёллар, бизнес ва қонун» тадқиқотида қайд этилишича «Иимкониятлар тенглиги - бу яхши иқтисодиётдир». Аёллар иқтисодиётда эркаклар билан тенг равишда иштирок этувчи «тўлиқ салоҳият» сценарийсидан фойдаланганда (McKinsey тадқиқотига кўра), 2025 йилга келиб йиллик глобал ЯИМга ҳозирги вазиятга нисбатан 28 трлн АҚШ доллари (26%) қўшилади.
Gender awareness, in other words, it is mandatory recognition that social inequalities between men and women exist and must be corrected by addressin women's needs and priorities, and by analyzing programs and projects for their differential impact on women and men. ·      Гендер хабардорликни ошириш, яъни эркак ва аёллар ўртасида ижтимоий тенгсизлик мавжудлигини албатта эътироф этиш, бу тенгсизлик аёлларнинг эҳтиёж ва устуворликларини таъминлаш орқали тузатиш, шунингдек дастур ва лойиҳаларнинг аёл ва эркакларга турлича таъсир этишини таҳлил қилиш керак.
A proper understanding of gender equality requires gender sensitivity, which involves recognizing that women as well as men should participate in media policy. ·      Гендер тенглигини тўғри тушуниш учун аёллар, худди эркаклар каби, ОАВ фаолиятига оид сиёсатда иштирок этиши кераклигини англашни ўз ичига олган гендер сезгирлиги зарур.  
implement a phased introduction of gender budgeting in all sectors, especially in non-traditional sectors of the economy (such as industry, energy, transport, construction, ICT and finance); ·      барча соҳаларда, хусусан, иқтисодиётнинг (саноат, энергетика, транспорт, қурилиш, АКТ ва молия каби) ноанъанавий тармоқларида гендер бюджетлаштиришни босқичма-босқич жорий этишни амалга ошириш;
It provides a clear description of a number of concepts, including "harassment", "violence", "psychological violence", "physical violence", "sexual violence", "economic violence", "victim of harassment and violence", "protection order" and others. It also stipulates the adoption of measures to change the behavior of those who are inclined to commit or have committed violence, for which it is planned to develop and approve a targeted program. Унда бир қатор тушунчаларнинг қисқача таърифи берилган, жумладан, «тазйиқ», «зўравонлик», «руҳий зўравонлик», «жисмоний зўравонлик», «жинсий зўравонлик», «иқтисодий зўравонлик», «тазйиқ ва зўравонликдан жабрланувчи», «ҳимоя ордери» ва бошқалар; шунингдек, зўравонлик қилишга мойил ёки зўравонлик содир этган шахсларнинг хатти-ҳаракатларини ўзгартириш чораларини кўришни назарда тутади, бунинг учун мақсадли дастурни ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш режалаштирилган.
These figures show the scale of the problem of violence in society. However, according to the Article 66-1 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Uzbekistan, a person who has committed a crime that caused harm to health or sexual freedom is exempted from criminal liability in connection with reconciliation with the victim. Бу рақамлар жамиятдаги зўравонлик муаммосининг кўламини кўрсатади. Бироқ Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 66-1-моддасига кўра жиноят содир этган шахс, соғлиқ ёки жинсий эркинликка зарар етказса, жабрланувчи билан ярашиш муносабати билан жиноий жавобгарликдан озод қилинади.  
Often in practice one can observe the widespread reconciliation of the parties in cases of domestic violence, even by law enforcement officers. According to the Ministry of Internal Affairs, 4,086 and 17,012 families were reconciled in 2020 and 2021, respectively, and in 2022, more than 16,000 families were reconciled, and over 14,000 conflicts were resolved by issuing protection orders for victims of domestic violence. Кўпинча, амалда, оиладаги зўравонлик ҳолатларида, ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари томонидан ҳам томонларни яраштириш кенг тарқалганини кузатиш мумкин. ИИВ маълумотларига кўра, 2020 йилда 4 086 та ва 2021 йилда 17 012 та оила яраштирилган. 2022 йилда 16 000 дан ортиқ оила яраштирилган, оилавий зўравонликдан жабрланганларга ҳимоя ордери бериш натижасида 14 000 дан ортиқ можаро ҳал қилинган.
This practice is still doubtful and raises many questions since there are no specific criteria for reconciliation of the parties and no permanent monitoring of the situation in the family after the reconciliation with the aggressor. ·      Ушбу амалиёт ҳали ҳам шубҳали бўлиб қолмоқда ва кўплаб саволлар туғдиряпти, чунки томонларни яраштириш ва тажовузкор билан ярашгандан кейин оиладаги вазиятни доимий равишда кузатиб бориш учун аниқ мезонлар мавжуд эмас.
Economic and psychological violence are not regulated by either the Administrative Code or the Criminal Code, although these types of violence are recognized in the Law on the protection of women. ·      Иқтисодий ва психологик зўравонлик, аёлларни ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонунда эътироф этилганига қарамай, на Маъмурий кодекс, на Жиноят кодекси билан тартибга солинмайди.
The second group concerns the assignment of family and professional roles in accordance with gender. For women, the main social roles are family roles (mother, housewife), and for men are professional roles. Men are evaluated on the basis of their professional success, and women on the basis of having a family and children. For example: Иккинчи гуруҳ – жинсга кўра оилавий ва профессионал ролларни белгилаш. Аёллар учун асосий ижтимоий роллар – оила (она, уй бекаси), эркаклар учун – профессионал роллар. Эркаклар касбий муваффақият асосида, аёллар – оила ва фарзанди бор-йўқлиги асосида баҳоланади. Масалан:
When preparing a material, every journalist must keep in mind his/her obligations that are established in the Law "On the Protection of Professional Activity of Journalists", which states that when performing professional activity, a journalist must "observe the rules of professional ethics of journalists" and "respect the rights and freedoms, honor and dignity of the individual." It is also established that "a journalist may not use professional information for personal purposes, publish facts about an individual's private life, or use audio and video recording devices without the consent of the source of information or the author". Материални тайёрлашда ҳар бир журналист «Журналистларнинг касбий фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонунда белгиланган ўз вазифаларини ёдда тутиши керак. Қонунда белгиланганидек, журналист ўз касбий фаолиятини амалга оширишда «журналистларнинг касбий этикаси қоидаларига риоя қилиши» ва «шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиши» лозим. Шунингдек, «журналист ахборот манбаи ёки муаллифнинг розилигисиз профессионал маълумотлардан шахсий мақсадларда фойдаланиши, жисмоний шахснинг шахсий ҳаёти ҳақидаги фактларни эълон қилиши ёки аудио ва видео ёзиш мосламаларидан фойдаланиши мумкин эмас».
It was also assumed that the deterioration of the social and material situation of families during the pandemic and quarantine becomes a powerful factor in conflict situations in families and domestic violence.   Шунингдек, пандемия ва карантин даврида оилалар ижтимоий ва молиявий аҳволининг ёмонлашиши оилалардаги зиддиятли вазиятлар ва оиладаги зўравонликнинг кучли омилига айланиши тахмин қилинган.  
Daily life facts like the increase in the economic and political activity of women in society, the development of women's entrepreneurship, the appearance of women in politics change gender stereotypes and force people to live in accordance with the requirements of the time.  Аёлларнинг жамиятдаги иқтисодий ва сиёсий фаоллигининг ошиши, аёллар тадбиркорлигининг ривожланиши, аёлларнинг сиёсатда пайдо бўлиши каби кундалик ҳаётдаги фактлар гендер стереотипларини ўзгартиради ва одамларни замон талабларига мувофиқ яшашга мажбур қилади.  
In particular, it states that it is necessary "to ensure that women politicians and women candidates improve their skills in areas such as political campaigning, leadership and negotiation, and to work with the media to raise awareness among politicians, journalists, religious leaders, community leaders and the general public of the importance of women's full, independent and democratic participation on an equal basis with men in public and political life as a prerequisite for the full realization of women's rights and for the achievement of political stability and economic development in the State Party"   Жумладан, унда «аёл сиёсатчилар ва аёл номзодларнинг сиёсий ташвиқот, раҳбарлик ва музокаралар каби йўналишларда малака оширишларини таъминлаш, шунингдек, оммавий ахборот воситалари билан биргаликда сиёсатчилар, журналистлар, диний етакчилар, жамоат арбоблари ва кенг жамоатчилик ўртасида хотин-қизларнинг инсон ҳуқуқларини тўлиқ амалга ошириш ва аъзо давлатда сиёсий барқарорлик ва иқтисодий ривожланишга эришишнинг зарурий шарти сифатида аёлларнинг ижтимоий ва сиёсий ҳаётда эркаклар билан тенг равишда ҳар томонлама, мустақил ва демократик иштироки муҳимлиги тўғрисидаги хабардорликни ошириш керак», деб айтиб ўтилган.
In this regard, the following recommendations can be made: Бу ерда қуйидаги тавсияларни бериш мумкин:
to reconsider the concept of historical development as a series of military conflicts and political upheavals (patriarchal) and replace it with the concept of history as the development of human life and human potential (the concept of gender equality); ·      тарихий ривожланишни бир қатор ҳарбий можаролар ва сиёсий тўнтаришлар натижаси сифатида изоҳловчи (патриархал) концепцияни қайта кўриб чиқиш ва уни инсон ҳаёти ва инсон салоҳиятининг ривожланиши тарихи (гендер тенглиги концепцияcи) билан алмаштириш;
This is a serious problem, since the constant retransmission of outdated stereotypes can become a barrier to the implementation of gender equality policies and democratic reforms in the country. Бу жиддий муаммо, чунки эскирган стереотипларни доимий равишда қайта узатиш мамлакатда гендер тенглиги сиёсати ва демократик ўзгаришларни амалга ошириш учун тўсиқ бўлиши мумкин.