English ‹ › 
UzbekFound ent: 6275 words & 6 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| I wish strength and dynamism, new accomplishments, happiness and success to all of you in your noble endeavors. | Барчангизга масъулиятли фаолиятингизда куч-ғайрат, янги муваффақиятлар, бахт ва омадлар ёр бўлишини тилайман |
| Scientists, reporting in the journal Nature Astronomy, say the black hole has a voracious appetite, consuming the mass equivalent to one Sun every day. | Nature Astronomy журналида хабар берган олимлар таъкидлашича, қора туйнук ҳар куни битта қуёшга тенг массани ютиб юборадиган иштаҳаси бор. |
| The brightness is described as being equivalent to more than 500 trillion suns. The hot accretion disc producing all that light measures seven light-years in diameter. That's roughly 15,000 times the distance from the Sun to the orbit of Neptune. | Ёрқинлик 500 триллиондан ортиқ қуёшга тенг деб ҳисобланади. Бу ёруғликни чиқарадиган иссиқлик дискининг диаметри етти ёруғлик йилига тенг. Бу Қуёшдан Нептун орбитасигача бўлган масофадан тахминан 15 000 марта каттароқдир. |
| "In simple language, it means that without these black holes, our galaxy as we know it wouldn't be what it is today. In fact, all galaxies would be very different without their supermassive black holes. In fact, it may even be possible that all galaxies form around these supermassive black holes," ANU PhD student and co-author Samuel Lai said. | "Содда қилиб айтганда, бу қора туйнукларсиз бизнинг галактикамиз, биз билганимиздек, бугунгидек бўлмайди. Аслида, барча галактикалар ўзининг супермассив қора туйнукларисиз жуда бошқача бўлар эди. Эҳтимол, барча галактикалар ана шу ўта массив қора туйнуклар атрофида пайдо бўлар", дейди Австралия Миллий Университети докторанти ва мақола ҳаммуаллифи Самуэл Лаи. |
| The puzzle is how some of the black holes got so big so early in the Universe. This is leading scientists to consider a scenario in which the objects grew directly out of the gas that existed just after the Big Bang, perhaps even before the first stars formed. | Сирли нарса шундаки, қандай қилиб баъзи қора туйнуклар коинот вужудга келган илк паллаларда шунчалик катта бўлган. Шу сабабли олимлар катта портлашдан кейин ҳатто биринчи юлдузлар пайдо бўлишидан олдин мавжуд бўлган газдан тўғридан-тўғри объектлар пайдо бўлиши сценарийсини кўриб чиқмоқда. |
| Positronium can generate huge amounts of energy. It can shed light on 'antimatter' which existed at the beginning of the Universe, and studying it could revolutionise physics, cancer treatment, and maybe even space travel. | Позитроний катта энергия юзага келтира олади. У борлиқ ибтидосида мавжуд бўлган аксилмодда ҳақида маълумот бериши мумкин. Уни ўрганиш физикада, саратонни даволашда ва ҳатто фазовий саёҳатда қўл келиши мумкин. |
| Now scientists have a workaround - freezing it with lasers. | Ҳозир олимлар бир иложини қилмоқчи - уни лазер ёрдамида музлатиб қўйиш. |
| "Physicists are in love with positronium," said Dr Ruggero Caravita, who led the research at the European Organisation for Nuclear Research (Cern), near Geneva. "It is the perfect atom to do experiments with antimatter." | "Физиклар позитронийни севишади," дейди Ядро тадқиқотлари бўйича Европа ташкилотида (Cern) илмий тадқиқотга раҳбарлик қилаётган доктор Руггеро Каравита. "Бу атом аксилмодани ўрганиш учун роса боп атомдир." |
| "Now the entire field of study is unblocked." | "Ҳозир бутун бошли тадқиқот соҳасига йўл очилмоқда." |
| Discovering why there is now more matter in the Universe now than antimatter - and therefore why we exist - will take us a long way toward a new, more complete theory of how the Universe evolved, and positronium could be the key, according to Lisa Gloggler, a PhD student working on the project. | Борлиқда нега модда ҳукмрон экани ва демакки, мавжудлигимиз сабабини кашф этиш бизни Борлиқ эволюцияси ҳақидаги янги бир назарияга бошлаб боради. Бунда позитроний муҳим вазифа бажаради, дейди ушбу илмий лойиҳа устида ишлаётган докторант Лиза Глоглер. |
| One of the first experiments frozen positronium could be used for is to see if its antimatter part follows Einstein's Theory of General Relativity in the same way as the matter part. | Музлаган позитроний устидаги илк тажрибалардан бири унинг аксилмодда қисми Эйнштейннинг Умумий Нисбийлик назариясига мос келадими ёки йўқлигини аниқлашга қаратилди. |
| The matter, which forms the world around us, consists of atoms, the simplest of which is hydrogen, which is the most plentiful element in the Universe. This is made up of a positively-charged proton and a negatively-charged electron. | Атрофимиздаги дунёни ташкил этган материя атомлардан иборат. Уларнинг энг оддийси водород, коинотда энг кўп тарқалган элементдир. У мусбат зарядланган протон ва манфий зарядланган электрондан иборат. |
| Positronium, on the other hand, consists of an electron and its antimatter equivalent, a positron. | Позитроний эса электрон ва унинг антимодда эквиваленти позитрондан иборат. |
| It was first detected by scientists in the US in 1951. But it has been difficult to study because the atoms move around a lot because it is the lightest known atom. | У биринчи марта 1951 йилда АҚШ олимлари томонидан кашф этилган. Аммо ўшанда уни ўрганиш қийин эди, чунки у жуда енгил атом бўлганидан жуда кўп ҳаракат қилади. |
| But cooling it slows the atoms down, making it easier for scientists to study. | Аммо совутиш атомларни секинлаштиради ва уларни ўрганишни осонлаштиради. |
| Up until now the coldest temperatures for positronium in a vacuum has been around 100C. The Cern team has now brought that down to more than -100C, using a technique called laser cooling. It is a difficult and intricate process where laser light is shone at the atoms to stop them jiggling about so much. The research has been published in the scientific journal Physical Review Letters. | Ҳозиргача вакуумдаги позитронийнинг энг паст ҳарорати 100°С атрофида эди. Cern жамоаси ҳозирда лазерли совутиш деб аталадиган техника ёрдамида ҳароратни -100°С га туширди. Бу мураккаб жараён бўлиб, унда лазер нури атомларга йўналтирилади, бу уларнинг кучли тебранишини тўхтатади. Тадқиқот Physical Review Letters илмий журналида чоп этилди. |
| For it to become usable for research positronium has to be frozen yet further, to around -260C, but the laser approach has given researchers a way forward, according to Prof Michael Charlton, an expert in positronium at Swansea University, who was not involved in the current breakthrough. | Суонси университетининг тадқиқотда иштирок этмаган позитроний бўйича мутахассиси профессор Майкл Чарлтоннинг айтишича, тадқиқотда фойдали бўлиши учун позитронийни -260С атрофида музлатиб қўйиш керак, аммо лазер усули тадқиқотчиларга олдинга йўл очди. |
| It is turning out to be a scientific race, involving other groups around the world as well, because this esoteric substance potentially has enormous practical benefits. When an electron and positron combine, they release huge amounts of energy. This could be harnessed to create powerful, so called gamma ray lasers. | Бу тадқиқотлар бутун дунё бўйлаб илмий пойга бўлиб чиқди, чунки бу ғалати атомнинг потенциал катта амалий нафи бор. Электрон ва позитрон бирлашганда, жуда катта энергия чиқарадилар. Бу кучли гамма лазерларни яратиш учун ишлатилиши мумкин. |
| Some applications are medical imaging, cancer treatments, some even talk of it as a means of propelling spacecraft close to the speed of light, making interstellar travel feasible in the far future. | Баъзида позитронийдан тиббий тасвирлаш, саратон касаллигини даволаш, баъзилар ҳатто ёруғлик тезлигига яқин космик кемаларни яратиш ва юлдузлараро саёҳатни амалга ошириш учун фойдаланиш ҳақида гапиришмоқда. |
| The work was carried out at Cern's antimatter factory, which has recently created and stored the largest amount of antimatter hydrogen atoms in the known Universe. | Тадқиқот Cern аксилмодда мажмуасида олиб борилди. Улар яқинда коинотдаги энг кўп миқдордаги водород аксилмодда атомларини яратдилар. |