English ‹ › 
UzbekFound ts: 5152 words & 2 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| The puzzle is how some of the black holes got so big so early in the Universe. This is leading scientists to consider a scenario in which the objects grew directly out of the gas that existed just after the Big Bang, perhaps even before the first stars formed. | Сирли нарса шундаки, қандай қилиб баъзи қора туйнуклар коинот вужудга келган илк паллаларда шунчалик катта бўлган. Шу сабабли олимлар катта портлашдан кейин ҳатто биринчи юлдузлар пайдо бўлишидан олдин мавжуд бўлган газдан тўғридан-тўғри объектлар пайдо бўлиши сценарийсини кўриб чиқмоқда. |
|
It's extremely rare and usually exists for just 142 billionths of a second. |
У жуда ноёб ва сониянинг 142 миллиарддан бир улушича пайдо бўлиб, йўқолади. |
| Positronium can generate huge amounts of energy. It can shed light on 'antimatter' which existed at the beginning of the Universe, and studying it could revolutionise physics, cancer treatment, and maybe even space travel. | Позитроний катта энергия юзага келтира олади. У борлиқ ибтидосида мавжуд бўлган аксилмодда ҳақида маълумот бериши мумкин. Уни ўрганиш физикада, саратонни даволашда ва ҳатто фазовий саёҳатда қўл келиши мумкин. |
| But until now the elusive substance has been almost impossible to analyse because its atoms move around so much. | Аммо шу кунгача бу "қочоқ" нарсани ўрганиш деярли имконсиз эди, чунки уни тутиб олиш жуда қийин. |
| Now scientists have a workaround - freezing it with lasers. | Ҳозир олимлар бир иложини қилмоқчи - уни лазер ёрдамида музлатиб қўйиш. |
| "Physicists are in love with positronium," said Dr Ruggero Caravita, who led the research at the European Organisation for Nuclear Research (Cern), near Geneva. "It is the perfect atom to do experiments with antimatter." | "Физиклар позитронийни севишади," дейди Ядро тадқиқотлари бўйича Европа ташкилотида (Cern) илмий тадқиқотга раҳбарлик қилаётган доктор Руггеро Каравита. "Бу атом аксилмодани ўрганиш учун роса боп атомдир." |
| Matter is what the world around us is made from, including the stars, the planets and us. | Атрофимиздаги олам моддадан иборат, юлдузлар ҳам, сайёралар ҳам, ўзимиз ҳам. |
| Antimatter is its opposite. It was created in equal amounts when the Universe was born but exists only fleetingly in nature now, with very little of it occurring naturally in the cosmos. | Аксилмодда эса унинг зидди. Борлиқ ибтидосида модда ва аксилмодда миқдори тенг бўлган. Ҳозир аксилмодда оний лаҳза пайдо бўлади ва йўқолади. Космосда ҳам табиий шаклда жуда оз миқдорда бор. |
| ''Positronium is such a simple system. It consists 50% of matter and 50% of antimatter,"she said. "We are hoping that if there is any difference between the two we can see it more easily than in more complex systems." | ''Позитроний жуда оддий тизимдир. У 50% модда ва 50% аксилмоддадан иборат. Агар бу иккиси ўртасида қандайдир фарқ бўлса, буни ана шу жойда кўрамиз", дейди у. |
| One of the first experiments frozen positronium could be used for is to see if its antimatter part follows Einstein's Theory of General Relativity in the same way as the matter part. | Музлаган позитроний устидаги илк тажрибалардан бири унинг аксилмодда қисми Эйнштейннинг Умумий Нисбийлик назариясига мос келадими ёки йўқлигини аниқлашга қаратилди. |
| The matter, which forms the world around us, consists of atoms, the simplest of which is hydrogen, which is the most plentiful element in the Universe. This is made up of a positively-charged proton and a negatively-charged electron. | Атрофимиздаги дунёни ташкил этган материя атомлардан иборат. Уларнинг энг оддийси водород, коинотда энг кўп тарқалган элементдир. У мусбат зарядланган протон ва манфий зарядланган электрондан иборат. |
| Positronium, on the other hand, consists of an electron and its antimatter equivalent, a positron. | Позитроний эса электрон ва унинг антимодда эквиваленти позитрондан иборат. |
| It was first detected by scientists in the US in 1951. But it has been difficult to study because the atoms move around a lot because it is the lightest known atom. | У биринчи марта 1951 йилда АҚШ олимлари томонидан кашф этилган. Аммо ўшанда уни ўрганиш қийин эди, чунки у жуда енгил атом бўлганидан жуда кўп ҳаракат қилади. |
| But cooling it slows the atoms down, making it easier for scientists to study. | Аммо совутиш атомларни секинлаштиради ва уларни ўрганишни осонлаштиради. |
| And the Cern group is not alone in their quest for frozen positronium. A group from the KEK Slow Positron Facility in Tokyo are about to publish similar results. | Cern гуруҳи музлатилган позитронийни қидираётган ягона жамоа эмас. Токиодаги KEK Slow Positron маркази жамоаси шунга ўхшаш натижаларни эълон қилмоқчи. |
| It is turning out to be a scientific race, involving other groups around the world as well, because this esoteric substance potentially has enormous practical benefits. When an electron and positron combine, they release huge amounts of energy. This could be harnessed to create powerful, so called gamma ray lasers. | Бу тадқиқотлар бутун дунё бўйлаб илмий пойга бўлиб чиқди, чунки бу ғалати атомнинг потенциал катта амалий нафи бор. Электрон ва позитрон бирлашганда, жуда катта энергия чиқарадилар. Бу кучли гамма лазерларни яратиш учун ишлатилиши мумкин. |
| Some applications are medical imaging, cancer treatments, some even talk of it as a means of propelling spacecraft close to the speed of light, making interstellar travel feasible in the far future. | Баъзида позитронийдан тиббий тасвирлаш, саратон касаллигини даволаш, баъзилар ҳатто ёруғлик тезлигига яқин космик кемаларни яратиш ва юлдузлараро саёҳатни амалга ошириш учун фойдаланиш ҳақида гапиришмоқда. |
|
The BBC has revealed its list of 100 inspiring and influential women from around the world for 2023. |
Би-би-си 2023 йил учун 100 нафар ташаббускор ва илҳом берувчи аёллар рўйхатини эълон қилди. |
| Among them are attorney and former US First Lady Michelle Obama, human rights lawyer Amal Clooney, Ballon d'Or-winning footballer Aitana Bonmatí, AI expert Timnit Gebru, feminist icon Gloria Steinem, Hollywood star America Ferrera and beauty mogul Huda Kattan. | Улар орасида ҳуқуқ ҳимоячиси Амал Клуни, Голливуд юлдузи Америка Феррера, феминист фаол Глория Стейнем, АҚШнинг собиқ биринчи хоними Мишел Обама, Сунъий Ақл мутахассиси Тимнит Гебру, косметика бизнеси эгаси Ҳуда Каттан ва "Олтин тўп" совриндори, футболчи Айтана Бонмати бор. |
| In a year where extreme heat, wildfires, floods and other natural disasters have been dominating headlines, the list also highlights women who have been working to help their communities tackle climate change and take action to adjust to its impacts. | Экстримал иссиқлик, ўрмон ёнғинлари, сув тошқини ва бошқа табиий офатлар матбуот сарлавҳаларидан тушмай қолди. Шу боис ушбу рўйхатда иқлим ўзгариши билан курашишда ва унинг таъсирига мослашишда одамларга ёрдам бераётган аёлларга алоҳида ўрин берилди. |