Hands cuffed, elbows gripped, Abdulla was taken down a dark staircase into the building’s basement. In one of the niches, by the dim light of the caged paraffin lamp, a swarthy Russian stuck his hands under Abdulla’s gown and poked in all his pockets, pulling out everything to the last penny, and then, after feeling his trousers, removed his thick leather belt. ‘Sign this!’ he barked, holding out a piece of paper. Abdulla gestured to his handcuffed wrists. ‘Well, scribbler,’ the guard laughed, ‘you’ve had your itchy little
hands put out of action!’ He kicked Abdulla in the knee so hard that the latter curled up in agony. ‘Hold the pen with your teeth,’ the Russian demanded.

Қўлида кишани билан Абдуллани қоронғу бинонинг қоронғу зиналари бўйлаб қоронғу ертўласига судрашди. Ертўланинг бир хонасида темир катакка илинган жинчироқ остида пешанаси кетга кетган бир барзангидек ўрис Абдулланинг чопони остига қўлини тиқиб, чўнтакларини кавлаб, сариқ чақагача бор пулини йиғиб олди-да, сўнг иштонига ёпишиб, ултон қамарини ечди. “Мана бунга имзо чек!” – деб бир парча қоғозни узатар экан, Абдулла қўлидаги кишанга имо қилган эди: “Ҳа, ёзувчишка, қичиган қўлларинг қисқарибди-да!” - деб тиззасига оғир ўтиги билан тепган эди, қимтилаб Абдулла чидаб бўлмас оғриқдан икки эгилди. “Тишла энди ручкани!” - деб ўшқирди бу бандибон жаллод.

As a drop becomes a rivulet, and a rivulet a river, and a river a torrent, so the men broke into the fortress in a matter of hours, pouring in until they had flooded it. The wounded prince Husayn rode through the open gates as the new Emir. Despite extensive searches, the rebellious vizier Hakim was nowhere to be found. Shortly afterwards he appeared before the Emir of his own accord, carrying the severed head of his chief of artillery. ‘Forgive your servant: I was in the grip of ignorance, when this ungrateful dog started firing
cannon instead of opening the gates to Your Majesty,’ he said, bowing and scraping at length. Husayn forgave him his sins, appointing Hakim as his vizier as his father had done before him.

Томчи сув кетидан фаврак, фаврак кетидан оқим, оқим кетидан сел келганидек, бир заҳоти оламон Аркка сизди, ёпирилди, босиб кетди. Яраланган шаҳзода Ҳусайн Аркка амирсимон кириб борди. Бузғунчи Ҳаким-қушбегини қидиришди, ҳеч қаердан топишолмади. Ўшанда бир пайт, тўпчи Ражабнинг олинган калласи қўлида, Ҳаким-қушбеги Амир олдига ўзи чиқиб келди. “Бир қошиқ қонимдан кечинг, ғафлат уйқусида қолибман, мана бу кўрнамак эса сиз Хумоюн ҳазратларига Арк дарвозасини очиш ўрнига ўт очибди!” – дея, кўплаб тавозеълар қилди. Ҳусайн-тўра унинг гуноҳидан кечиб, марҳум отаси йўлида ўз вазири қилиб тайинлади.

His father was right when he said that a man can be in thrall to devils, especially if he is a writer. You have only to set to work to be gripped by your plans and inventions, and everything else seems vanity, triviality, a distraction. Over the last month Abdulla had covered reams of paper, having told himself: If I can sit down on my own this winter, I will finish writing the novel. And now all those hopes had been dashed. The Tatar NKVD man had found the manuscript, stuffed it in the only suitcase in the house, and taken it
away with him. And he was hardly going to read it, was he? Could he even decipher the old Arabic script of Uzbek? Or would he hire some black-eyed locals to read it for him?

Чиндан ҳам отаси айтмиш, жин босар экан, ёзувчи одамни. Ишга киришдингми – зикру хаёлинг ана ўша тўқимада, қолгани - фақат алахсиш, фақат чалғишдек туюлар экан. Ўтган ой ичида анча-мунча қоғозларни қоралаб қўйди Абдулла, айтмовдими: “Шу қиш узлат қилиб ўтирсам, қиссани ёзиб битказаман” - деб. Афсус, ишнинг белига от тепди. Анави анди татар топган қўлёзмасини уйдаги биттаю битта жомадонга босиб, ўзи билан олиб келди. Ўқирмикан барини? Эскичага кўзи ўтармикан? Ё яна ўзининг қора кўзларидан ёллаб, уларга ўқитармикан?

Why hadn’t Abdulla begun his story with a description of the bunch of grapes? He might have got away with saying that this was just a little sketch of a fictitious gardener. But now his pieces would certainly damn him. Thoughts have strange paths, indeed.

Нега ахир узум ғужумидан бошлагани йўқ, боғбонлар ҳаётидан бир асарча деб қўя қолармиди. Ҳали бунисини ҳам унинг бўйнига қўйишса керак. Хаёл йўллари ажиб.

It was now New Year. Happy New Year to you, Abdulla! You said that if you could sit down for one winter, you would finish your novel. Clearly, you didn’t say inshallah at the time. But you had sensed the danger. Writers as well-known as you had already been arrested – Fitrat and Cho’lpon, G’ozi Yunus and Anqaboy – hadn’t they? Were you really likely to be left alone? When you tell a horse to ‘Chuh’, you have given it a bit more rope. He can go on writing for a bit, they would have thought, we’ll squash him when the time is ripe.

Янги йил ҳам кирибди. Янги йилингиз муборакбод, Абдулла! Бир қиш ўтирсам қиссамни ёзиб битираман, - деган эдингиз. Худо хоҳласа демаган экансиз-да ўшанда. Кўнглингизда бор эдию бу хатар, ахир Фитрату Чўлпон, Вадуд Маҳмуду Ғози Юнус, Анқабою Элбекни олиб кетган жойда сизни тинч қўйишармиди?! “Чўҳ”- деса кетадиган от экансиз, арқонингизни узунроқ ташлаб қўйишган экан-да, “Қани ёзиб турсинчи, роса қизиғида босамиз”, - дейишган эканми.

Oyxon tensed her slim figure and gripped the ladder with all her strength. Imagining himself a tightrope walker, Qosim flew effortlessly up to the top. The spring breeze tickled his cheeks and hair; he felt he was flying not just over the vineyard, but the expanse of the whole world.

Ингичка Ойхон қаддини ростлаб, бор жаҳди билан нарвонга ёпишди. Сайид Қосим эса бирданига ўзини дорбоз янглиғ ҳис этиб, шоти тепасига учиб чиқди. Кўклам шабадаси унинг юзу-сочларини қитиқлар, у эса ўзини ишком тепасида тугул, бутун олам узра учаётгандек сезарди.

‘Help!’ Oyxon cried as she rushed up to him and slapped his face, grabbing him by the collar and shaking him to see if there were any signs of life. A torrent of tears bathed Qosim’s face, but when her grieving lips touched his sweaty brow, a groan escaped the young man’s throat. 
Gripped by fear for what she had done, the girl cried out.
‘I saw it, I saw it, I saw the kiss,’ a small voice threatened her.

“Дод!” – деб Ойхон йигит олдига ташланди, бетларига уриб боқди, ёқасидан ушлаб силкитиб кўрди, қани жон асорати кўринса. Йигитнинг юзига дув-дув ёшлар оқди, жонсарак лабларини йигитнинг тер босган манглайига босган эди, йигит бирданига бир ингради.
- Вой худойим! – деб ҳитоб қилган Ойхон кетидан:
- Кўрдим, кўрдим, ўпишдийла! – деган овоз қизни чўчитди…