English ‹ › 
UzbekFound ty: 3235 words & 3 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| According to Article 18 of the Constitution of the Republic of Uzbekistan, "All citizens of the Republic of Uzbekistan shall have equal rights and freedoms and shall be equal before law without discrimination by sex, race, nationality, language, religion, social origin, convictions, individual and social status." Article 46 also states that "Women and men have equal rights." | Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 18-моддасига мувофиқ, «Барча фуқаролар бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун олдида тенгдир». 46-моддада эса «Хотин-қизлар ва эркаклар тенг ҳуқуқлилиги» белгилаб қўйилган. |
| Emphasizing gender identity in headlines is considered to promote indirect discrimination on the basis of gender through the media. | Материаллар сарлавҳаларида гендер идентификаторига урғу бериш оммавий ахборот воситалари орқали жинс бўйича билвосита камситишни тарғиб қилиш ҳисобланади. |
| According to Article 3 of the Law of the Republic of Uzbekistan "On Guarantees of Equal Rights and Opportunities for Women and Men", mass media should not promote gender inequality. According to Article 29, "persons guilty of violating the legislation on guarantees of equal rights and opportunities for women and men shall be held responsible in accordance with the established procedure." | Ўзбекистон Республикасининг «Хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятлар кафолатлари тўғрисида»ги қонуннинг 3-моддасига мувофиқ ОАВ гендер тенгсизлигини тарғиб қилмаслиги керак. 29-моддада эса «хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятлар кафолатлари тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганликда айбдор шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўлиши» белгилаб қўйилган. |
| In addition, Article 141 (Violation of the equality of citizens) of the Criminal Code of the Republic of Uzbekistan states that "direct or indirect violation or restriction of rights, or the establishment of direct or indirect preferences for citizens on the basis of their sex, race, nationality, language, religion, social origin, beliefs, personal or social status shall be punishable by a fine of up to fifty basic calculation units, or deprivation of a certain right for up to three years, or up to three hundred hours of compulsory community service, or correctional labor for up to two years. | Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 141-моддасига (Фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини бузиш) мувофиқ «Жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахсий ёки ижтимоий мавқеидан қатъи назар, фуқароларнинг ҳуқуқларини бевосита ёки билвосита бузиш ёки чеклаш ёхуд фуқароларга бевосита ёки билвосита афзалликлар бериш – базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваригача миқдорда жарима ёки уч йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёхуд уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади». |
| In television series produced in Uzbekistan, such as the "Zebo" TV series of the "Sevimli" channel, women are often portrayed as powerless victims of circumstances, held hostage by husbands and parents, unable to defend themselves without help. It conveys the message that a woman must be submissive, uncomplaining, tolerating injustice toward herself, and then her life will become prosperous. The possibility of standing up for one's own rights is not allowed. | Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган сериалларда, масалан, «Севимли» телеканалида намойиш этилган «Зебо» телесериалида аёллар кўпинча ўз ҳуқуқидан маҳрум бўлган вазият қурбонлари, эрлари ва ота-оналарининг қарамоғида қолганлар ва бировнинг ёрдамисиз ўзини ҳимоя қила олмайдиган шахслар сифатида намоён бўлади. Аёл итоаткор, рози бўлиши, ўзига нисбатан адолатсизликка тоқат қилиши керак, шунда унинг ҳаёти фаровон бўлади, деган ғоя эфирга узатилади. Ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилиш имкониятига йўл қўйилмайди. |
| Precise wording. Apply precise language to violence and sexual assault. Rape is never about sex or a non-permanent "relationship"; it is a violent crime with legal consequences. Sexual violence and violence against women has been defined not only as a violation of human rights, but also as a crime against humanity, whether committed in times of peace or war. It is necessary to consider the legal framework of the crime and use terminology that challenges misconceptions that minimize the consequences of violence. | · Аниқ таърифлар. Зўравонлик ва жинсий зўравонликка нисбатан аниқ таърифлар ва тушунчаларни қўллаш. Номусга тегиш ҳеч вақт жинсий алоқа ёки вақти-вақти билан содир бўлувчи «мулоқотлар» деган маънони англатмайди; бу зўравонлик билан содир этилган қонуний оқибатларга олиб келувчи жиноятдир. Аёлларга нисбатан жинсий зўравонлик ва зўравонлик нафақат инсон ҳуқуқларининг бузилиши, балки тинчлик ёки уруш даврида содир этилганлигидан қатъи назар, инсониятга қарши жиноят сифатида ҳам белгилаб қўйилган. Жиноятнинг ҳуқуқий чегараларини ҳисобга олиш ва зўравонлик оқибатларини минималлаштирадиган нотўғри тушунчаларга қарши чиқувчи терминологиядан фойдаланиш керак. |
| "Survivor" or "victim"? Instead of the word "victim" it is better to use the phrase "survivor of violence." The word "victim" suggests that the woman was and is helpless. This word in itself excludes the possibility of resistance by a woman, rejection of violence as a normal and expected phenomenon, seeking help and survival. The phrase "survivor" refers to life after the assault, does not define a woman by a single event in her life, and helps to emphasize the woman's actions to take control of the situation and make decisions about the future. | · «Зўравонликни бошидан ўтказган шахс» ёки «жабрланувчи»? «Жабрланувчи» сўзи ўрнига «зўравонликни бошидан ўтказган шахс» иборасини қўллаш яхшироқдир. «Жабрланувчи» сўзи аёлнинг ёрдамсиз бўлгани ва ёрдамсиз эканини англатади. Бу сўз аёллар томонидан қаршилик кўрсатиш, зўравонликни нормал ва кутилган ҳодиса сифатида қабул қилмаслик, ёрдам қидириш ва омон қолиш имкониятини ўз-ўзидан истисно этади. «Зўравонликни бошидан ўтказган» ибораси ҳужумдан кейин ҳам ҳаёт борлигини англатади, аёл унинг ҳаётидаги бир воқеа билан таърифланмайди, аёлнинг вазиятни назорат қилиш ва келажак ҳақида қарор қабул қилишга қаратилган ҳаракатларини таъкидлашга ёрдам беради. |
| If possible, the journalist should be a woman with knowledge of the effects of trauma. For example, many survivors of violence have fragmented memories of what happened or may not remember certain events if they are too severe to cope as the brain can block such memories. If anonymity is guaranteed, it must be respected and all identifying elements, such as work or location, must be concealed. | Иложи бўлса, журналист травма оқибатлари ҳақида маълумотга эга аёл киши бўлиши керак. Масалан, зўравонликни бошидан ўтказган кўплаб аёллар содир бўлган воқеалар ҳақида узуқ-юлуқ хотираларга эга ёки енгиб ўтилиши жуда қийин бўлган баъзи воқеаларни эслай олмаслиги мумкин, чунки мия бундай хотираларни блоклашга қодир. Анонимликни кафолатлашда унга риоя қилиш, иш жойи ёки яшаш манзили каби барча идентификация қилиш элементларин яшириш керак. |
| Security considerations. In some cases, talking to a journalist can put a woman at risk. Sometimes a woman's admission that she was raped can lead to her expulsion from the community, revenge, or even death. These risks should be kept in mind and taken into account when choosing the time and place for the interview. | · Хавфсизлик масалалари. Баъзи ҳолларда журналист билан мулоқот қилиш аёлни хавф остига қўйиши мумкин. Баъзида аёлнинг зўрланганини эътироф этиши унинг яқинлари орасидан ҳайдалишига, қасос олишга ёки ҳатто ўлимга олиб келиши мумкин. Интервью вақти ва жойини танлашда ушбу хавфларни ёдда тутиш ва ҳисобга олиш керак. |
| Analysis of the situation. False information is often the result of inadequate study of the problem. For example, the Western media often focuses on the "danger from a stranger", when in reality most cases of sexual violence (not in wartime) are committed by someone known to the woman, or domestic violence is treated as an isolated incident. | · Вазиятни ўрганиш. Нотўғри маълумотлар муаммони нотўғри текшириш натижасидир. Мисол учун, ғарб ОАВ кўпинча «нотаниш одам туғдирадиган хавф»га эътибор қаратади, аслида кўп ҳолларда (тинчлик давридаги) жинсий зўравонлик аёлга таниш бўлган шахс томонидан содир этилади; ёки оиладаги зўравонлик камдан-кам содир бўладиган ҳодиса сифатида қаралади. |
| Refraining from promoting sexist attitudes. Under no circumstances should a journalist assume that a woman might be to blame for what happened, or give advice restricting her activities, dress style, or behavior. It is recommended to avoid using dramatic expressions such as "defenseless", "lured" and "experienced worse than death", as they reinforce stereotypes about women, such as gullibility. | · Сексист қарашларнинг тарқалишини тарғиб қилмаслик. Ҳодиса аёлнинг айби бўлиши мумкинлигига ҳеч қандай шаклда ишора қилиш ёки аёлнинг фаолияти, кийиниш услуби ёки хатти-ҳаракатларини чеклайдиган маслаҳат бериш мумкин эмас. «Ҳимоясиз», «оғдириб олинган» ва «ўлимдан баттар қисматни бошидан ўтказган» каби драматик ибораларни ишлатишдан сақланиш керак, чунки улар аёлларнинг, масалан, ишонувчан экани ҳақидаги стереотипларини қўллаб-қувватлайди. |
| It is important not to make judgments based on how a woman reacts to what happened or how quickly she recovers. It is necessary to show that women can recover and that there is no such thing as a "normal" reaction to an abnormal situation. Show respect for women in all their diversity. | Аёлнинг содир бўлган воқеага қандай муносабатда бўлиши ёки қанчалик тез тикланишига қараб ҳукм чиқариш мумкин эмас. Аёлларнинг тикланиши мумкинлиги ва ноодатий вазиятга «нормал» реакция тушунчаси йўқлигини кўрсатиш муҳимдир. Аёлларни уларнинг барча хилма-хиллиги билан ҳурмат қилиш керак. |
| Coverage of rape during war. Often this topic remains unpublicized because of fear of further attacks. It is almost always difficult to confirm what happened, and the sheer brutality of this particular "weapon of war" has reportedly been traumatic for journalists covering the subject. | · Уруш пайтида номусга тегиш. Кўпинча, бу мавзу кейинчалик ҳужумга учраш хавфи туфайли ёритилмайди. Содир бўлганларни тасдиқлаш деярли ҳар доим қийин ва мавжуд маълумотларга кўра ушбу «уруш қуроли»нинг шафқатсизлиги бу мавзуни ёритувчи журналистларга психологик шикаст етказади. |
| Caution should be exercised in the choice of language, and interviewees should be allowed to determine their own terminology. It is important to be especially cautious if armed or other persons express a desire to be present at the interview, as they may be accomplices or know the offenders, but one should not confront them, as this could affect the safety of the people being interviewed. | Тил воситаларини танлашда эҳтиёт бўлиш ва суҳбатдошга терминологияни ўзи белгилашига рухсат бериш керак. Агар қуролланган ёки бошқа шахслар интервьюда иштирок этиш истагини билдирса, алоҳида эҳтиёт бўлиш керак, чунки уларнинг ўзи зўравоннинг шериги бўлиши ёки жиноятчиларни таниши мумкин, лекин улар билан зиддиятга бориш мумкин эмас, чунки бу сиз интервью олаётган одамларнинг хавфсизлигига таъсир қилиши мумкин. |
| Rebalance information in favor of gender equality. | · Ахборот балансини гендер тенглиги фойдасига ўзгартиринг |
| Have I taken all necessary measures to eliminate risks to the safety and reputation of the interlocutor? If the interlocutor wishes to remain anonymous, am I sure that there are no details in the material that would allow the viewer/reader to recognize her? | · Суҳбатдошим хавфсизлиги ва обрўси учун хавфларни бартараф этишнинг барча зарур чораларини кўрдимми? Агар суҳбатдош аноним қолишни истаса, материалда томошабин/ўқувчига уни таниб олишга имкон берадиган тафсилотлар йўқлигига аминманми? |
| Have I been able to create an atmosphere of consideration, respect and impartiality and ensure, to the extent possible, that recounting the abuse does not cause the victim further suffering? Did I keep my commitment and justify the interviewee's trust? | · Мен диққат, ҳурмат ва холислик муҳитини ярата олдимми, ва бошдан кечирган зўравонлик ҳақида ҳикоя қилиш жабрланувчига азоб-уқубатларга олиб келмаслигини иложи борича таъминлай олдимми? Мен ўз мажбуриятларимни бажардимми, суҳбатдошнинг ишончини оқладимми? |
| What are you talking about? The question is aimed at teaching how to develop a topic with gender sensitivity. This includes selecting and interpreting facts: statistical data, results of sociological surveys, expert assessments, characters of the story, various kinds of documents, written and oral testimonies, etc., through which a particular problem is revealed and presented to the audience. | Нима ҳақида гапиряпсиз? Савол мавзуни гендер-коррект ишлаб чикишга қаратилган. Бунга фактурани танлаш ва уни талқин қилиш киради: у ёки бу муаммони очиш ва аудиторияга тақдим этишда қўлланиладиган статистик маълумотлар, социологик сўровлар натижалари, эксперт баҳолари, ҳикоя қаҳрамонлари, турли хил ҳужжатлар, ёзма ва огзаки кўрсатмалар ва бошқалар. |
| Mass media are engaged in the production of discourses - systems of concepts. Gender-correct communication means techniques and methods of disrupting the patriarchal discourses that dominate in society and replacing them with discourses of a completely different quality. | Массмедиа дискурс тушунчалар тизимини ишлаб чикиш билан шуғулланади. Гендер-коррект мулоқот – бу жамиятда ҳукмрон бўлган патриархал дискурсларни бузиш ва уларни бутунлай бошқа сифатдаги дискурслар билан алмаштириш усуллари ва методларидир. |
| A technique that enhances the gender correctness of journalistic communication is the inclusion of female and male life experiences, views, and opinions on all problems of society without exception in the mass media discourse. This development of the theme using a gender-separated setting has several advantages. First, women will appear to society as individuals with their own voice, perspectives, and experiences. Second, it will become apparent that all topics are not gender-neutral. Finally, it will be revealed that men also play gender roles, are subject to gender discrimination, and are themselves "products" of the patriarchal discourse. | · Журналистик мулоқотнинг гендер корректлигини яхшилашга ёрдам берадиган усул – масс-медиа дискурсига аёллар ва эркакларнинг жамиятнинг истисносиз барча муаммолари ҳақидаги ҳаётий тажрибалари, қарашлари ва фикрларини киритиш. Гендер ажратилган бундай фактурадан фойдаланиш орқали мавзуни ривожлантириш бир неча афзалликка эга. Биринчидан, аёллар жамият олдида ўз овози, қараши ва тажрибасига эга шахс сифатида намоён бўлади. Иккинчидан, барча мавзулар гендер-нейтрал эмаслиги аён бўлади. Ва ниҳоят, эркаклар ҳам гендер ролларни ўйнаши, гендер камситилишига дучор бўлиши эҳтимоли борлиги ва ўзи патриархал дискурснинг «маҳсулотлари» экани маълум бўлади. |