English ‹ › 
UzbekFound fe: 2577 words & 2 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| In television series produced in Uzbekistan, such as the "Zebo" TV series of the "Sevimli" channel, women are often portrayed as powerless victims of circumstances, held hostage by husbands and parents, unable to defend themselves without help. It conveys the message that a woman must be submissive, uncomplaining, tolerating injustice toward herself, and then her life will become prosperous. The possibility of standing up for one's own rights is not allowed. | Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган сериалларда, масалан, «Севимли» телеканалида намойиш этилган «Зебо» телесериалида аёллар кўпинча ўз ҳуқуқидан маҳрум бўлган вазият қурбонлари, эрлари ва ота-оналарининг қарамоғида қолганлар ва бировнинг ёрдамисиз ўзини ҳимоя қила олмайдиган шахслар сифатида намоён бўлади. Аёл итоаткор, рози бўлиши, ўзига нисбатан адолатсизликка тоқат қилиши керак, шунда унинг ҳаёти фаровон бўлади, деган ғоя эфирга узатилади. Ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилиш имкониятига йўл қўйилмайди. |
| "Survivor" or "victim"? Instead of the word "victim" it is better to use the phrase "survivor of violence." The word "victim" suggests that the woman was and is helpless. This word in itself excludes the possibility of resistance by a woman, rejection of violence as a normal and expected phenomenon, seeking help and survival. The phrase "survivor" refers to life after the assault, does not define a woman by a single event in her life, and helps to emphasize the woman's actions to take control of the situation and make decisions about the future. | · «Зўравонликни бошидан ўтказган шахс» ёки «жабрланувчи»? «Жабрланувчи» сўзи ўрнига «зўравонликни бошидан ўтказган шахс» иборасини қўллаш яхшироқдир. «Жабрланувчи» сўзи аёлнинг ёрдамсиз бўлгани ва ёрдамсиз эканини англатади. Бу сўз аёллар томонидан қаршилик кўрсатиш, зўравонликни нормал ва кутилган ҳодиса сифатида қабул қилмаслик, ёрдам қидириш ва омон қолиш имкониятини ўз-ўзидан истисно этади. «Зўравонликни бошидан ўтказган» ибораси ҳужумдан кейин ҳам ҳаёт борлигини англатади, аёл унинг ҳаётидаги бир воқеа билан таърифланмайди, аёлнинг вазиятни назорат қилиш ва келажак ҳақида қарор қабул қилишга қаратилган ҳаракатларини таъкидлашга ёрдам беради. |
| Issues of privacy and respect. Many survivors feel shame or guilt or distress when recounting events. It is essential to clearly recognize oneself as a journalist and to explain the content of the story; it is important to build trust. It is also important to inform interviewees that they have the right to refuse to answer questions and that they can bring someone else to support them. | · Шахсий ҳаёт ва ҳурмат масалалари. Зўравонликни бошидан ўтказганларнинг аксарияти бўлиб ўтган воқеаларни айтиб беришда уят, айбдорлик ёки қайғу ҳисларини туяди. Бунда ўзини журналист сифатида аниқ идентификация қилиш ва ҳикоянинг мазмунини аниқлаштириш керак; ишончни мустаҳкамлаш муҳим. Шунингдек, интервьюда иштирок этаётган шахсларга саволга жавоб беришдан бош тортиш ҳуқуқига эга экани ва ўзини қўллаб-қувватлаш учун бошқа бировни олиб келиши мумкинлиги ҳақида хабар бериш муҳимдир. |
| If possible, the journalist should be a woman with knowledge of the effects of trauma. For example, many survivors of violence have fragmented memories of what happened or may not remember certain events if they are too severe to cope as the brain can block such memories. If anonymity is guaranteed, it must be respected and all identifying elements, such as work or location, must be concealed. | Иложи бўлса, журналист травма оқибатлари ҳақида маълумотга эга аёл киши бўлиши керак. Масалан, зўравонликни бошидан ўтказган кўплаб аёллар содир бўлган воқеалар ҳақида узуқ-юлуқ хотираларга эга ёки енгиб ўтилиши жуда қийин бўлган баъзи воқеаларни эслай олмаслиги мумкин, чунки мия бундай хотираларни блоклашга қодир. Анонимликни кафолатлашда унга риоя қилиш, иш жойи ёки яшаш манзили каби барча идентификация қилиш элементларин яшириш керак. |
| Refraining from promoting sexist attitudes. Under no circumstances should a journalist assume that a woman might be to blame for what happened, or give advice restricting her activities, dress style, or behavior. It is recommended to avoid using dramatic expressions such as "defenseless", "lured" and "experienced worse than death", as they reinforce stereotypes about women, such as gullibility. | · Сексист қарашларнинг тарқалишини тарғиб қилмаслик. Ҳодиса аёлнинг айби бўлиши мумкинлигига ҳеч қандай шаклда ишора қилиш ёки аёлнинг фаолияти, кийиниш услуби ёки хатти-ҳаракатларини чеклайдиган маслаҳат бериш мумкин эмас. «Ҳимоясиз», «оғдириб олинган» ва «ўлимдан баттар қисматни бошидан ўтказган» каби драматик ибораларни ишлатишдан сақланиш керак, чунки улар аёлларнинг, масалан, ишонувчан экани ҳақидаги стереотипларини қўллаб-қувватлайди. |
| Telling the whole story, but within reason. Do not focus on the description of bloody details. It is important, also for a woman, to place the event in context, both officially and geographically. A woman should be portrayed as a complete person who had a life before the event and which she continues to lead afterwards. | · Бўлган воқеани бошидан охиригача, лекин мантиқий чегараларда айтиб бериш. Қонли тафсилотларнинг таърифига ҳаддан ортиқ эътибор бермаслик. Бўлиб ўтган воқеани ҳам расмий, ҳам географик контекстга жойлаштириш ҳатто аёллар учун ҳам муҳимдир. Аёлни бўлиб ўтган воқеадан олдин ҳам ҳаёт кечирган ва ундан кейин ҳам уни давом эттираётган тўлақонли шахс сифатида кўрсатиш керак. |
| Drawing attention to the perpetrator. Often the perpetrator is not mentioned in the article or mentioned in passing. Women are not to blame for being raped. Also, the mainstream media refers to rapists or attackers as "monsters" or "maniacs", implying that they have visible differences from other men, although this is certainly not the case. Another category of crimes where the perpetrator often escapes punishment or the consequences of the attack are minimized is domestic violence. | · Жиноятчига эътибор қаратиш. Кўпинча, жиноятчи мақолада тилга олинмайди ёки шунчаки эслатиб ўтилади. Аёл зўрлангани учун айбдор эмас. Шунингдек, асосий ОАВда зўравон ёки тажовузкорлар «монстр» ёки «маньяк» деб номланади, яъни улар бошқа эркаклардан яққол ажралиб турувчи фарқларга эгадек кўрсатилади, аммо бу, албатта, бундай эмас. Жиноятчи кўп ҳолларда жазодан қутилиб қоладиган ёки ҳужум оқибатлари минималлаштириладиганжиноятларнинг яна бир тоифаси – оиладаги зўравонликдир. |
| Coverage of rape during war. Often this topic remains unpublicized because of fear of further attacks. It is almost always difficult to confirm what happened, and the sheer brutality of this particular "weapon of war" has reportedly been traumatic for journalists covering the subject. | · Уруш пайтида номусга тегиш. Кўпинча, бу мавзу кейинчалик ҳужумга учраш хавфи туфайли ёритилмайди. Содир бўлганларни тасдиқлаш деярли ҳар доим қийин ва мавжуд маълумотларга кўра ушбу «уруш қуроли»нинг шафқатсизлиги бу мавзуни ёритувчи журналистларга психологик шикаст етказади. |
| Caution should be exercised in the choice of language, and interviewees should be allowed to determine their own terminology. It is important to be especially cautious if armed or other persons express a desire to be present at the interview, as they may be accomplices or know the offenders, but one should not confront them, as this could affect the safety of the people being interviewed. | Тил воситаларини танлашда эҳтиёт бўлиш ва суҳбатдошга терминологияни ўзи белгилашига рухсат бериш керак. Агар қуролланган ёки бошқа шахслар интервьюда иштирок этиш истагини билдирса, алоҳида эҳтиёт бўлиш керак, чунки уларнинг ўзи зўравоннинг шериги бўлиши ёки жиноятчиларни таниши мумкин, лекин улар билан зиддиятга бориш мумкин эмас, чунки бу сиз интервью олаётган одамларнинг хавфсизлигига таъсир қилиши мумкин. |
| Treat manifestations of gender-based violence not as isolated incidents, but as violations of human rights; | · Гендер зўравонликка алоҳида ҳодисалар сифатида эмас, балки инсон ҳуқуқларининг бузилиши сифатида қаранг |
| Have I taken all necessary measures to eliminate risks to the safety and reputation of the interlocutor? If the interlocutor wishes to remain anonymous, am I sure that there are no details in the material that would allow the viewer/reader to recognize her? | · Суҳбатдошим хавфсизлиги ва обрўси учун хавфларни бартараф этишнинг барча зарур чораларини кўрдимми? Агар суҳбатдош аноним қолишни истаса, материалда томошабин/ўқувчига уни таниб олишга имкон берадиган тафсилотлар йўқлигига аминманми? |
| Have I been able to create an atmosphere of consideration, respect and impartiality and ensure, to the extent possible, that recounting the abuse does not cause the victim further suffering? Did I keep my commitment and justify the interviewee's trust? | · Мен диққат, ҳурмат ва холислик муҳитини ярата олдимми, ва бошдан кечирган зўравонлик ҳақида ҳикоя қилиш жабрланувчига азоб-уқубатларга олиб келмаслигини иложи борича таъминлай олдимми? Мен ўз мажбуриятларимни бажардимми, суҳбатдошнинг ишончини оқладимми? |
| Mass media are engaged in the production of discourses - systems of concepts. Gender-correct communication means techniques and methods of disrupting the patriarchal discourses that dominate in society and replacing them with discourses of a completely different quality. | Массмедиа дискурс тушунчалар тизимини ишлаб чикиш билан шуғулланади. Гендер-коррект мулоқот – бу жамиятда ҳукмрон бўлган патриархал дискурсларни бузиш ва уларни бутунлай бошқа сифатдаги дискурслар билан алмаштириш усуллари ва методларидир. |
| A technique that enhances the gender correctness of journalistic communication is the inclusion of female and male life experiences, views, and opinions on all problems of society without exception in the mass media discourse. This development of the theme using a gender-separated setting has several advantages. First, women will appear to society as individuals with their own voice, perspectives, and experiences. Second, it will become apparent that all topics are not gender-neutral. Finally, it will be revealed that men also play gender roles, are subject to gender discrimination, and are themselves "products" of the patriarchal discourse. | · Журналистик мулоқотнинг гендер корректлигини яхшилашга ёрдам берадиган усул – масс-медиа дискурсига аёллар ва эркакларнинг жамиятнинг истисносиз барча муаммолари ҳақидаги ҳаётий тажрибалари, қарашлари ва фикрларини киритиш. Гендер ажратилган бундай фактурадан фойдаланиш орқали мавзуни ривожлантириш бир неча афзалликка эга. Биринчидан, аёллар жамият олдида ўз овози, қараши ва тажрибасига эга шахс сифатида намоён бўлади. Иккинчидан, барча мавзулар гендер-нейтрал эмаслиги аён бўлади. Ва ниҳоят, эркаклар ҳам гендер ролларни ўйнаши, гендер камситилишига дучор бўлиши эҳтимоли борлиги ва ўзи патриархал дискурснинг «маҳсулотлари» экани маълум бўлади. |
| Bringing women and men of different social strata, different nationalities, and different ages into the public spotlight. This is important because discrimination, hierarchy of power and subordination are born at the intersection of all these lines of tension. | · Турли ижтимоий қатламлар, турли миллатлар ва турли ёшдаги аёл ва эркакларни жамоатчиликнинг эътибор майдонига олиб чиқиш. Бу жуда муҳим, чунки камситиш, ҳокимият иерархияси ва бўйсуниш ушбу барча кескинлик чизиқлари кесишмасида туғилади. |
| The language in which we speak, read and write is by no means a neutral tool of communication, but is a mechanism that significantly affects the process and the final result of this communication. | Биз гапирадиган, ўқийдиган ва ёзадиган тил нейтрал алоқа воситаси эмас, балки ушбу мулоқотнинг кечиши ва якуний натижасига сезиларли таъсир кўрсатадиган механизмдир. |
| Researchers believe that patriarchal society naturally forms a patriarchal language, which is convenient for expressing the "masculine" ways of thinking, feeling, behavior that have become generally accepted, and is of little use for expressing women's social experience. | Тадқиқотчилар патриархал жамиятда патриархал тил табиий равишда шаклланаши, бу тил умумжамият учун аҳамиятли бўлиб қолган «эркакча» фикрлаш, ҳис қилиш ва хулқ-атвор усулларини ифодалаш учун қулай экани ва аёлларнинг ижтимоий тажрибасини ифодалаш учун фойдаси кам эканини эътироф этади. |
| Indeed, since for a long time very few women were in the public arena, they could not be the creators of culture to the extent that men were. | Дарҳақиқат, узоқ вақт давомида жамоат майдонида жуда кам аёллар бўлгани сабабли, улар эркаклар даражасидаги маданият яратувчиси бўла олмаc эди. |
| Thus, there were few women among the famous and influential philosophers, orators, poets, politicians, linguists, educators, i.e. those who introduced new concepts and meanings, defining objects and events in the world. As a result, natural languages were shaped by men and represent a "masculine view" of events and facts of reality. | Масалан, таниқли ва нуфузли файласуфлар, нотиқлар, шоирлар, сиёсатчилар, тилшунослар, ўқитувчилар, яъни дунёдаги предмет ва ҳодисаларни белгилайдиган янги тушунчалар ва маъноларни киритувчилар орасида аёллар кам бўлган. Натижада, табиий тиллар эркаклар томонидан шаклланган ҳамда воқеалар ва воқелик фактларига нисбатан «эркак нуқтаи назарини» ифодалайди. |
| One of the most common examples of gender-incorrect language use is the use of gender-marked pronouns to refer to people of both sexes. | Тилни гендер-нокоррект қўллашнинг энг кенг тарқалган мисолларидан бири бу иккала жинс вакилларига мурожаат қилишда гендер ёрлиқланган олмошлардан фойдаланишдир. |