English ‹ › 
UzbekFound fe: 2577 words & 2 translates
| English | Ўзбек |
|---|---|
| From the view of gender stereotypes, one can outline the typological characteristics of female images created by journalists today. Experts have classified them into three groups: | Гендер стереотиплари нуқтаи назаридан бугунги кунда журналистлар томонидан яратилган аёл образларининг типологик хусусиятларини ажратиб кўрсатишимиз мумкин. Мутахассислар уларни уч гуруҳга бўлади: |
| 1."Taboo" (prohibitions): stable simplified ideas about what a woman should not do. These include common open or veiled statements that, for example, a woman should not be stronger and smarter than men, should not give up her family, no matter how she feels, should not be tough, even if the main character of the material is a representative of law enforcement agencies. | 1. «Табу» (тақиқлар): аёл нима қилмаслиги кераклиги ҳақида барқарор соддалаштирилган фикрлар. Буларга, масалан, аёл эркаклардан кучлироқ ёки ақлли бўлмаслиги керак, ким бўлишидан қатъи назар, оиласидан воз кечмаслиги керак, ҳатто материал қаҳрамони «кучишлатар тизим» вакили бўлса ҳам, қатъий бўлмаслиги керак, деган умумий яққол ёки яширин баёнотлар; |
| 2."Regulations" (instructions): stable simplified ideas that a woman should be a loving wife, a caring mother, a good housewife, yield to a man, be weak, soft, beautiful, necessarily slender, etc. As a rule, images of positive heroines in the media meet these "prescriptions". | 2. «Буйруқ» (кўрсатмалар): аёл меҳрибон турмуш ўртоғи, ғамхўр она, яхши бека, эркақдан паст, заиф, юмшоқ, чиройли, албатта нозик ва ҳоказо бўлиши кераклиги ҳақидаги барқарор соддалаштирилган ғоялар. Қоида тариқасида, оммавий ахборот воситаларида ижобий аёл қаҳрамонларнинг образлари ушбу «кўрсатмалар талабига» жавоб беради; |
| 3. "Ideal": stable simplified ideas about the ideal woman - this is a generalized and, oddly enough, well-perceived by the female audience, the stereotypical image of a woman who is successful in all areas of her life: from personal to social; she definitely has a family and children, she is an exemplary mother and housewife, she has risen up the career ladder to a middle management position, she looks like a model, or at least strives to, she leads a healthy lifestyle, etc | 3. «Идеал»: идеал аёл ҳақидаги барқарор соддалаштирилган ғоялар: бундай аёл образи аёл аудитория томонидан ҳаётининг барча соҳаларида, шахсийдан ижтимоий соҳаларгача, муваффақият қозонган аёлнинг стереотипик қиёфаси: унинг хар доим оиласи ва болалари бор, у намунали она ва уй бекаси, у мартаба зинапоясидан кўтарилиб, ўрта даражадаги менежер лавозимини эгаллаган, у фотомоделга ўхшайди ёки хар кандай ҳолатда шунга интилади, соғлом турмуш тарзини олиб боради ва хоказо. |
| These groups of stable simplified ideas generate a system of female images in the media, which, on the one hand, reflect the stereotypical perceptions of women that exist in society, and on the other hand, shape them. This approach simplifies the reader's understanding of the journalistic idea and produces female images-signs and symbols of the time, and on the other hand, coarsens and primitivizes the image of the world that is created by the journalistic work. | Ушбу баркарор соддалаштирилган тасаввурлар ОАВда аёл образлари тизимини яратади, улар бир томондан жамиятда мавжуд бўлган аёллар хақидаги стереотипик қарашларни акс эттиради, бошқа томондан уларни шакллантиради. Ушбу ёндашув ўқувчининг журналистик ғояни тушуниш жараёнини соддалаштиради ва аёл образлари – вакт белгилари ва рамзларини шакллантиради, бошка томондан, публицистик материалда яратилган дунё қиёфасини қўпол ва ибтидоий кўринишга келтиради. |
| In general, the numerous stereotypical female images created by the media can be grouped according to the following characteristics: | Умуман олганда, ОАВ томонидан яратилган кўплаб стереотипик аёл тасвирларини қуйидаги хусусиятларга кўра гуруҳлаш мумкин: |
| images of women creating social relations (a female leader, a heroine, a political leader, a highly educated adviser, a socialite, etc.); | · ижтимоий муносабатларни яратувчи аёллар тасвирлари («раҳбар аёл», «қахрамон», «сиёсий раҳбар», «юқори малакали маслаҳатчи», «олийтоифа хоним» ва бошқалар); |
| a low degree, characterized either by the heroine's neutral consumerist attitude towards society (consumer, housewife, lover), or her negative consumerist attitude towards society (marginal woman, criminal, prostitute, etc., unambiguously condemned by society); | · паст даража, материал қаҳрамонининг ё жамиятга нейтрал истеъмолчилик муносабати (истеъмолчи, уй бекаси, жазман), ёки унинг жамиятга салбий истеъмолчилик муносабати («маргинал аёл», «жиноятчи», «фоҳиша» ва ҳоказо – жамият томонидан аниқ қораланган) билан белгиланади; |
| the highest degree, characterized by the maximum participation of the heroine in public life and social relations, her belonging to the top of social relations, as a rule, this is a female political symbol; | · олий даража, қаҳрамоннинг ижтимоий хаётда ва ижтимоий муносабатларда максимал иштироки, унинг жамоатчилик билан алоқаларнинг чўққисига мансублиги билан ажралиб туради, одатда – бу «аёл – сиёсий рамз»; |
| adaptive: the heroine is depicted as "an attachment to a man", she does not have her own opinion and principles, her life is limited by relationships with her husband, lover or boss, as a rule, she is a happy housewife, seductress, Superman's girlfriend; | · мослашувчан: қаҳрамон «эркакка илова» сифатида тасвирланган, унинг ўз фикри ёки принциплари йўқ, унинг ҳаёти эри, севгилиси ёки «хўжайини» билан муносабатлар билан чекланган, одатда – бу «бахтли уй бекаси», «ром қилувчи аёл», «суперменнинг дўсти»; |
| positive: materials usually feature a heroine of an approving nature, who, as already noted, occupies a low social status but performs responsible public functions (teacher, head of department, head of the department); | · ижобий: одатда материалларда ижобий тасвирда, юқорида айтиб ўтилганидек, паст ижтимоий мавқега эга, аммо масъулиятли жамоат функцияларини бажарадиган (ўқитувчи, бўлим мудири, ўқув ишлари бўйича мудир) қаҳрамон пайдо бўлади; |
| the highest: the heroine is portrayed as a statesman and political leader (it is interesting that the materials are not always positive due to the stereotype - distrust of authors and readers in the ability of a woman to manage at the state level), usually a female political symbol. | · олий: қаҳрамон давлат арбоби ва сиёсий раҳбар сифатида тасвирланган (қизиғи, бундай материал стереотиплар туфайли ҳар доим ҳам ижобий тусга эга бўлмайди – муаллиф ва ўқувчиларда аёлнинг давлат даражасида бошқариш қобилиятига нисбатан ишончсизлик бор), одатда – бу «аёл – сиёсий рамз». |
| Meanwhile, life does not stand still. In the modern world, the social roles of women and men, their life plans, ideas and priorities have changed. However, new positive images and models of behaviors are still rarely reflected in the media and advertising. | Бироқ, ҳаёт бир жойда турмайди. Замонавий дунёда аёллар ва эркакларнинг ижтимоий роллари, уларнинг ҳаётий режалари, ғоялари ва устуворликлари ўзгармоқда. Аммо янги ижобий тасвирлар ва хатти-ҳаракатлар ҳали ҳам ОАВ ва рекламада камдан-кам акс этади. |
| to adjust to broadcasting new female and male images and behaviors, success stories that go beyond the stereotypical approach to the roles and functions of men and women in the family and in society; | · оилада ва жамиятда эркаклар ва аёлларнинг роллари ва функцияларига стереотипик ёндашувдан ташқарига чиқадиган янги аёл ва эркак образлари ва хатти-ҳаракатларини, муваффақият ҳикояларини трансляция қилиш учун қайта мослашиш; |
| This will become the basis for the media to move from relaying stereotyped, "blurred" images and behaviors of men and women to creating new, lively and active images and models that, by the way, have a place in real life, but are reluctant to be brought into the public space. Only then, the media will be able to become active agents of gender parity and partners in the formation of a gender-sensitive public consciousness. | Бу ОАВнинг эркак ва аёллар хулқ-атворининг стереотипик, «сийқаси чиққан» образлардан қочиб, таъбир жоиз бўлса, ҳақиқий ҳаётдан олинган, лекин жамоат майдонига олиб чиқилишга ҳали тайёр бўлмаган янги, жонли ва фаол тасвирлар ва моделларни яратишга ўтишига асос бўлади. Фақат шундагина ОАВ гендер тенглигининг фаол вакиллари бўлиши ҳамда гендер сезгир жамоатчилик онгини шакллантириш да иштирок этиши мумкин. |
| A new type of woman is emerging as a result of changes in her life values and guidelines, which is characterized by the following qualities: | Ҳаётий қадриятлари ва мўлжалидаги ўзгаришлар натижасида қуйидаги фазилатлар билан таърифланувчи янги типдаги аёллар пайдо бўлмоқда: |
| If the media are involved, what is needed to enable them to perform their functions effectively? | · Агар медиа ҳақиқатан ҳам иштирок этса, унда ўз функцияларини самарали бажариши учун нималар зарур? |
| To what extent are the opinions of different gender groups taken into account in development of those programs and to what extent are they represented in them? How are they portrayed? | · Бу дастурларни ишлаб чиқишда турли гендер гуруҳларининг қарашлари қай даражада ҳисобга олинади ва улар қай даражада намоён бўлади? Улар қайси бурчакдан ёритилган? |
| Therefore, it is always necessary to provide information not only about the fact of violence that has occurred, but also to connect this information with the fact of the punishment received so that the messages "violence is inevitably punishable" regardless of the behavior of the victim, "violence is an unacceptable way to resolve issues, problems, and conflicts" are delivered effectively. | Шунинг учун ҳар доим нафақат содир бўлган зўравонлик факти ҳақида маълумот бериш, балки, жабрланувчининг хатти-ҳаракатларидан қатъи назар, «зўравонлик муқаррар равишда жазоланади», «зўравонлик - бу саволлар, муаммолар ва низоларни ҳал қилишнинг қабул қилиб бўлмайдиган усули» ғоясини тарғиб қилиш учун ушбу маълумотни олинган жазо факти билан бирлаштириш керак. |
| In addition, Article 141 (Violation of the equality of citizens) of the Criminal Code of the Republic of Uzbekistan states that "direct or indirect violation or restriction of rights, or the establishment of direct or indirect preferences for citizens on the basis of their sex, race, nationality, language, religion, social origin, beliefs, personal or social status shall be punishable by a fine of up to fifty basic calculation units, or deprivation of a certain right for up to three years, or up to three hundred hours of compulsory community service, or correctional labor for up to two years. | Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 141-моддасига (Фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини бузиш) мувофиқ «Жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахсий ёки ижтимоий мавқеидан қатъи назар, фуқароларнинг ҳуқуқларини бевосита ёки билвосита бузиш ёки чеклаш ёхуд фуқароларга бевосита ёки билвосита афзалликлар бериш – базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваригача миқдорда жарима ёки уч йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёхуд уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади». |