On 31 December, they had broken into his house, ignoring the shrieks and cries of his children and wife who had gathered round the dinner-table for the New Year’s feast. The NKVD men overturned the dinner table and stormed through the house, ransacking everything, rummaging through Abdulla’s books and papers: just then, the spectacle of that game of bozkashi passed through Abdulla’s mind.

Янги йил арафаси, 31-нчи декабр куни уйига бостириб кела, Янги йил кутамиз деб турган бола-чақанинг доду-войию оби-дийдасига қарамай, ўртадаги байрам дастурхонини ағдар-тўнтар қилиб, Абдулланинг китобу-қоғозларини тинтувига киришишганида, ана ўша улоқ саҳнаси бир кечиб ўтди Абдулла хаёлидан.

The doors of the vehicle were wrenched open. The snow fell quietly, but in big flakes: a shout rang through this lacework: ‘Qodiriy, out!’ The courtyard was a shade of white tinged with blue, a pure covering still untouched by human feet and surrounded on all four sides by dark brown buildings.

Эшиклар шарақлаб очилди-да, ташқарида осуда ёғаётган лайлак қорни ҳар томонга тўзитиб, ҳайқириқ янгради: “Кадыри, выходи!”. Тўрт тарафи қоп-қора олабаргоҳ бино билан ўралган ҳовлида одам оёғи босмаган покизаю беғубор кўм-кўк қор ётарди...

But the cat had to be let out of the bag. The news of the grief that had overcome Emir Haydar’s harem spread like wildfire through the Bukhara markets and then the whole city. When the Emir’s eldest son Husayn heard the news, he too gathered his troops and dashed off to the fortress.

Аммо ойни этак билан ёпиб бўлармиди. Амир Хайдар ҳарамининг шўру-шайни ила хабар гузарма-гузар бутун шаҳарга тарқалди. Амирнинг тўнғич ўғли Ҳусайн-тўра андин воқиф ўлғач, ўз навкарлари ила Арк томон шошилди.

As a drop becomes a rivulet, and a rivulet a river, and a river a torrent, so the men broke into the fortress in a matter of hours, pouring in until they had flooded it. The wounded prince Husayn rode through the open gates as the new Emir. Despite extensive searches, the rebellious vizier Hakim was nowhere to be found. Shortly afterwards he appeared before the Emir of his own accord, carrying the severed head of his chief of artillery. ‘Forgive your servant: I was in the grip of ignorance, when this ungrateful dog started firing
cannon instead of opening the gates to Your Majesty,’ he said, bowing and scraping at length. Husayn forgave him his sins, appointing Hakim as his vizier as his father had done before him.

Томчи сув кетидан фаврак, фаврак кетидан оқим, оқим кетидан сел келганидек, бир заҳоти оламон Аркка сизди, ёпирилди, босиб кетди. Яраланган шаҳзода Ҳусайн Аркка амирсимон кириб борди. Бузғунчи Ҳаким-қушбегини қидиришди, ҳеч қаердан топишолмади. Ўшанда бир пайт, тўпчи Ражабнинг олинган калласи қўлида, Ҳаким-қушбеги Амир олдига ўзи чиқиб келди. “Бир қошиқ қонимдан кечинг, ғафлат уйқусида қолибман, мана бу кўрнамак эса сиз Хумоюн ҳазратларига Арк дарвозасини очиш ўрнига ўт очибди!” – дея, кўплаб тавозеълар қилди. Ҳусайн-тўра унинг гуноҳидан кечиб, марҳум отаси йўлида ўз вазири қилиб тайинлади.

Qosim fixed the loose cross-ties on the vine stakes and drove in new ones, before starting to rake over the dry reeds. He lifted the reeds carefully and saw that mercifully the frost hadn’t got at the vines: they could be tied to the stakes. The vine buds were already about to burst open: any day now the green shoots would break through.

Сайид Қосим-йигит аввалига ишкомининг бир-икки ямоғини янги ходалар билан ямади. Бир чой қайнар вақтдан сўнг токни очишга киришди, бардиларни аста бир чекага йиғди, қўндоқланган токни авайлаб очди, хар тугул совуқ урмабди, ва оҳиста таг-тагидан бошлаб, ток поясинию, новдаларини истак билан ишкомга тараб-тараб боғлай бошлади. Кўклам жони поя танасидан югура бошлаган, шўралар эгилиб-букилиб, ҳар томон гажак ташлай бошлаган эди.

The road passed through foothills, then mountains, following the course of a rushing stream. Sitting up front to drive the horses, Qosim broke the silence, speaking as if to himself:
‘How fresh the mountain breeze is!’ It could have been a question, or an exclamation by someone whose soul was brimming over with emotion.
Since the road they were travelling along was deserted, Oyxon removed her horse-hair veil, and, weary of the prolonged silence, responded: ‘Yes, the spring air is special, it’s different somehow…’
 

Икки томон адиру-тоғ, сой ёқалаб кетишар экан, Сайид Қосим-йигит от ҳайдаб ўтирган еридан орқага ўгирилмай ўзига сўзлагандек:
- Тоғ шаббодаси яхши-да! – деб сўрадими, ё, жўнгина, тўлиб кетган кўнглини бўшатдими, унга хомушликдан сиқилиб кетгану кимсасиз ялангликда чимматини юзидан олган Ойхон-пошша ҳам:
- Айниқса кўклам шаббодаси ўзгача, - деб жавоб берди.