IBORATOP
Инглизча-ўзбекча луғат
Login
USA English ‹ › UZ Uzbek

Found pre: 2494 words & 2 translates

English Ўзбек
identifying more comprehensive constraints and opportunities related to the strategic interests of men and women; ·      эркаклар ва аёлларнинг стратегик манфаатлари билан боғлиқ янада кенг қамровли чеклов ва имкониятларни аниқлаш;
In recent years, the country has adopted 25 normative legal acts aimed at ensuring gender equality, including 2 laws, more than 20 presidential decrees and resolutions, and government resolutions. Strategy for achieving gender equality in the Republic of Uzbekistan until 2030 is an important step in the state gender policy. As part of this Strategy, the Government plans to: Сўнгги йилларда мамлакатимизда гендер тенглигини таъминлашга қаратилган 25 та меъёрий-ҳуқуқий ҳужжат, жумладан, 2 та қонун, Президентнинг 20 дан ортиқ фармон ва қарорлари, ҳукумат қарорлари қабул қилинди. 2030 йилгача Ўзбекистон Республикасида гендер тенглигига эришиш стратегияси - давлат гендер сиёсатидаги муҳим қадамдир. Ушбу стратегия доирасида ҳукумат қуйидагиларни режалаштирмоқда:
Providing comprehensive assistance in training, mastering professional skills and providing women with decent jobs, supporting women's entrepreneurship, identifying and properly orienting the abilities of gifted girls and women; ·      Хотин-қизларнинг таълим ва касбий кўникмалар олишлари, муносиб иш топишларига ҳар томонлама кўмаклашиш, тадбиркорлигини қўллаб-қувватлаш, иқтидорли ёш хотин-қизларни аниқлаш ва уларнинг қобилиятларини тўғри йўналтириш.
It should be noted that Article 5 of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women stipulates that States Parties shall take all appropriate measures to modify the social and cultural patterns of conduct of men and women, with a view to achieving the elimination of prejudices and customary and all other practices which are based on the idea of the inferiority or the superiority of either of the sexes or on stereotyped roles for men and women 3 Таъкидлаш жоизки, «Хотин-қизларни камситишнинг барча шаклларига барҳам бериш тўғрисида»ги конвенциянинг 5-моддасида иштирокчи давлатлар «жинслардан бирининг устунлиги ёки эркак ва аёлларнинг стереотипик роллари ғоясига асосланувчи қарашлар, урф-одатлар ва бошқа барча амалиётларни бекор қилишга эришиш мақсадида эркак ва аёллар хулқ-атворининг ижтимоий ва маданий шаклларини ўзгартириш» 4 учун барча тегишли чораларни кўришлари кераклиги белгилаб қўйилган.
In addition, the decree of the President of the Republic of Uzbekistan "On additional measures to further strengthen guarantees of the rights of the child", No. PP-4296 dated 22.04.2019, states that from September 1, 2019, the age of marriage is equal for both men and women -- 18 years old. Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 22 апрелдаги «Бола ҳуқуқлари кафолатларини янада кучайтиришга оид қўшимча чора- тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ-4296-сон Қарорида 2019 йил 1 сентябрдан Ўзбекистон Республикасида эркак ва аёллар учун никоҳ ёши 18 ёш этиб белгиланган.
If there is evidence of violence, at the request of the victim of harassment and violence or his/her legal representative, a decision is made to grant asylum, accommodation is provided in special centers for up to thirty days, which can be extended if necessary. ·      Зўравонлик факти мавжуд бўлган тақдирда тазйиқ ва зўравонликдан жабрланувчининг ёки унинг қонуний вакилининг талаби бўйича бошпана бериш тўғрисида қарор қабул қилинади, махсус марказга ўттиз кунгача бўлган муддатга жойлаштириш таъминланади. Зарурат бўлган тақдирда бу муддат узайтирилади.
The Criminal Code of Uzbekistan provides for punishment for incitement to suicide (Article 103); inducement to commit suicide (article 1031) intentional infliction of bodily harm (articles 104-105 , 109); torture (article 110); threats of murder or violence (Article 112); rape (article 118); forced satisfaction of sexual need in an unnatural form (Article 119); forcing a woman to enter into marriage or preventing her from entering into marriage (Article 136); slander (article 139); insult (Article 140); violation of the equal rights of citizens (article 141). Typically, persons who have committed domestic violence are held liable under the above-mentioned articles. ·      Ўзбекистон Жиноят кодексида ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш (103- модда); ўзини ўзи ўлдиришга ундаш (103'-модда); қасддан баданга шикаст етказиш ( 104-105 , 109-моддалар); қийнаш (110-модда); ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиш (112-модда); номусга тегиш (118-модда); жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондириш (119-модда); аёлни эрга тегишга мажбур қилиш ёки унинг эрга тегишига тўсқинлик қилиш (136- модда); туҳмат (139-модда); ҳақорат қилиш (140-модда); фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини бузиш (141-модда) учун жазо белгиланган. Одатда, оилада зўравонлик қилган шахслар юқорида кўрсатилган моддалар бўйича жавогарликка тортилади.
According to the Main Department for Crime Prevention of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Uzbekistan 4 from January to August (inclusive) of 2022, security agencies across the country received 32,783 complaints about harassment and violence against women. Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги жиноятчиликнинг олдини олиш Бош бошқармаси маълумотларига кўра 5 , 2022 йил январь ойидан август ойи охиригача мамлакат бўйлаб хавфсизлик идораларига аёлларга нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ҳақида 32 783 та шикоят келиб тушган.
Often in practice one can observe the widespread reconciliation of the parties in cases of domestic violence, even by law enforcement officers. According to the Ministry of Internal Affairs, 4,086 and 17,012 families were reconciled in 2020 and 2021, respectively, and in 2022, more than 16,000 families were reconciled, and over 14,000 conflicts were resolved by issuing protection orders for victims of domestic violence. Кўпинча, амалда, оиладаги зўравонлик ҳолатларида, ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари томонидан ҳам томонларни яраштириш кенг тарқалганини кузатиш мумкин. ИИВ маълумотларига кўра, 2020 йилда 4 086 та ва 2021 йилда 17 012 та оила яраштирилган. 2022 йилда 16 000 дан ортиқ оила яраштирилган, оилавий зўравонликдан жабрланганларга ҳимоя ордери бериш натижасида 14 000 дан ортиқ можаро ҳал қилинган.
Usually victims of violence, under pressure from family, friends and society, and also because of fear of stigmatization and being labeled as a "divorcee", agree to continue living with the aggressor, and the aggressor is rarely held accountable. ·      Зўравонликдан жабр кўрганлар одатда оила, дўстлар ва жамият босими остида, шунингдек, стигматизация ва «ажрашган» деган тамғадан қўрқанни учун тажовузкор билан қайта яшашга рози бўлади, тажовузкор эса камдан-кам ҳолларда жавобгарликка тортилади.
The third group of gender stereotypes is associated with differences in the content of work. Traditionally, it is believed that women's work should be of a performing, service nature and represents the development of a "natural female purpose": caring for family members, raising and educating children. Men, on the other hand, are assigned an instrumental sphere of activity, where creative, constructive, and managerial work takes priority.  Гендер стереотипларининг учинчи гуруҳи меҳнат мазмунидаги фарқлар билан боғлиқ. Анъанага кўра, аёлларнинг иши ижро етувчи, хизмат кўрсатувчи характерга эга бўлиши керак ва «аёлнинг табиий моҳияти»нинг ривожланишини ифодалайди: оила аъзоларига ғамхўрлик қилиш, болаларни тарбиялаш ва таълим бериш. Эркакларга эса фаолиятнинг инструментал соҳаси тайинланади, бу, асосан, ижод, бунёдкорлик ва раҳбарлик билан боғлиқ ишлардир.  
Nevertheless, stereotypes can also play a positive role. They make it easier to understand the essence of many phenomena, events and processes, and accelerate the comprehension of complex concepts and problems. However, a journalist should not be guided by a stereotypical opinion in her/his practice - her/his main tool should be critical thinking. Бироқ стереотиплар ҳам ижобий роль ўйнаши мумкин. Улар кўплаб ҳодиса, воқеа ва жараёнларнинг моҳиятини тушунишни осонлаштиради, мураккаб тушунчалар ва муаммоларнинг ўзлаштирилишини тезлаштиради. Аммо журналист ўз фаолиятида стереотипик фикрларга таяниб қолмаслиги керак, унинг асосий қуроли танқидий фикрлаш бўлиши керак.
In addition to stereotypes, there are prejudices. Prejudices are views and opinions based on inaccurate or distorted information and knowledge, most often taken on faith from the words of other people. Стереотиплардан ташқари, ижтимоий янглиш қарашлар ҳам мавжуд. Ижтимоий янглиш қарашлар нотўғри ёки ўзгартирилган билимларга асосланган қарашлар ва фикрлардир, улар кўпинча бошқа одамларнинг сўзларига ишонишга асосланади.
Examples of prejudice: Ижтимоий янглиш қарашлар:
When preparing a material, every journalist must keep in mind his/her obligations that are established in the Law "On the Protection of Professional Activity of Journalists", which states that when performing professional activity, a journalist must "observe the rules of professional ethics of journalists" and "respect the rights and freedoms, honor and dignity of the individual." It is also established that "a journalist may not use professional information for personal purposes, publish facts about an individual's private life, or use audio and video recording devices without the consent of the source of information or the author". Материални тайёрлашда ҳар бир журналист «Журналистларнинг касбий фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонунда белгиланган ўз вазифаларини ёдда тутиши керак. Қонунда белгиланганидек, журналист ўз касбий фаолиятини амалга оширишда «журналистларнинг касбий этикаси қоидаларига риоя қилиши» ва «шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиши» лозим. Шунингдек, «журналист ахборот манбаи ёки муаллифнинг розилигисиз профессионал маълумотлардан шахсий мақсадларда фойдаланиши, жисмоний шахснинг шахсий ҳаёти ҳақидаги фактларни эълон қилиши ёки аудио ва видео ёзиш мосламаларидан фойдаланиши мумкин эмас».
Daily life facts like the increase in the economic and political activity of women in society, the development of women's entrepreneurship, the appearance of women in politics change gender stereotypes and force people to live in accordance with the requirements of the time.  Аёлларнинг жамиятдаги иқтисодий ва сиёсий фаоллигининг ошиши, аёллар тадбиркорлигининг ривожланиши, аёлларнинг сиёсатда пайдо бўлиши каби кундалик ҳаётдаги фактлар гендер стереотипларини ўзгартиради ва одамларни замон талабларига мувофиқ яшашга мажбур қилади.  
In particular, it states that it is necessary "to ensure that women politicians and women candidates improve their skills in areas such as political campaigning, leadership and negotiation, and to work with the media to raise awareness among politicians, journalists, religious leaders, community leaders and the general public of the importance of women's full, independent and democratic participation on an equal basis with men in public and political life as a prerequisite for the full realization of women's rights and for the achievement of political stability and economic development in the State Party"   Жумладан, унда «аёл сиёсатчилар ва аёл номзодларнинг сиёсий ташвиқот, раҳбарлик ва музокаралар каби йўналишларда малака оширишларини таъминлаш, шунингдек, оммавий ахборот воситалари билан биргаликда сиёсатчилар, журналистлар, диний етакчилар, жамоат арбоблари ва кенг жамоатчилик ўртасида хотин-қизларнинг инсон ҳуқуқларини тўлиқ амалга ошириш ва аъзо давлатда сиёсий барқарорлик ва иқтисодий ривожланишга эришишнинг зарурий шарти сифатида аёлларнинг ижтимоий ва сиёсий ҳаётда эркаклар билан тенг равишда ҳар томонлама, мустақил ва демократик иштироки муҳимлиги тўғрисидаги хабардорликни ошириш керак», деб айтиб ўтилган.
1."Taboo" (prohibitions): stable simplified ideas about what a woman should not do. These include common open or veiled statements that, for example, a woman should not be stronger and smarter than men, should not give up her family, no matter how she feels, should not be tough, even if the main character of the material is a representative of law enforcement agencies. 1.     «Табу» (тақиқлар): аёл нима қилмаслиги кераклиги ҳақида барқарор соддалаштирилган фикрлар. Буларга, масалан, аёл эркаклардан кучлироқ ёки ақлли бўлмаслиги керак, ким бўлишидан қатъи назар, оиласидан воз кечмаслиги керак, ҳатто материал қаҳрамони «кучишлатар тизим» вакили бўлса ҳам, қатъий бўлмаслиги керак, деган умумий яққол ёки яширин баёнотлар;
2."Regulations" (instructions): stable simplified ideas that a woman should be a loving wife, a caring mother, a good housewife, yield to a man, be weak, soft, beautiful, necessarily slender, etc. As a rule, images of positive heroines in the media meet these "prescriptions". 2.     «Буйруқ» (кўрсатмалар): аёл меҳрибон турмуш ўртоғи, ғамхўр она, яхши бека, эркақдан паст, заиф, юмшоқ, чиройли, албатта нозик ва ҳоказо бўлиши кераклиги ҳақидаги барқарор соддалаштирилган ғоялар. Қоида тариқасида, оммавий ахборот воситаларида ижобий аёл қаҳрамонларнинг образлари ушбу «кўрсатмалар талабига» жавоб беради;
to break obsolete anachronistic stereotypes, comprehend their sources, develop skills for assessing the content and application of gender stereotypes in journalistic content, as well as to capture and record new things that characterize people, the country and the era; ·      эскирган анахронистик стереотипларни бузиш, уларнинг манбаларини тушуниш, мазмунни баҳолаш ва журналистик контентда гендер стереотиплардан фойдаланиш кўникмаларини ривожлантириш, шунингдек, одамлар, мамлакатлар ва даврларни таърифловчи янги жиҳатларни илғаш ва муҳрлаш;