USA English ‹ › UZ Uzbek

Found ide: 2132 words & 2 translates

English Ўзбек
According to article 53, forced marriage is considered illegal. ·      53-моддага мувофиқ мажбурий никоҳ ноқонуний ҳисобланади.
In addition, the decree of the President of the Republic of Uzbekistan "On additional measures to further strengthen guarantees of the rights of the child", No. PP-4296 dated 22.04.2019, states that from September 1, 2019, the age of marriage is equal for both men and women -- 18 years old. Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 22 апрелдаги «Бола ҳуқуқлари кафолатларини янада кучайтиришга оид қўшимча чора- тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ-4296-сон Қарорида 2019 йил 1 сентябрдан Ўзбекистон Республикасида эркак ва аёллар учун никоҳ ёши 18 ёш этиб белгиланган.
It provides a clear description of a number of concepts, including "harassment", "violence", "psychological violence", "physical violence", "sexual violence", "economic violence", "victim of harassment and violence", "protection order" and others. It also stipulates the adoption of measures to change the behavior of those who are inclined to commit or have committed violence, for which it is planned to develop and approve a targeted program. Унда бир қатор тушунчаларнинг қисқача таърифи берилган, жумладан, «тазйиқ», «зўравонлик», «руҳий зўравонлик», «жисмоний зўравонлик», «жинсий зўравонлик», «иқтисодий зўравонлик», «тазйиқ ва зўравонликдан жабрланувчи», «ҳимоя ордери» ва бошқалар; шунингдек, зўравонлик қилишга мойил ёки зўравонлик содир этган шахсларнинг хатти-ҳаракатларини ўзгартириш чораларини кўришни назарда тутади, бунинг учун мақсадли дастурни ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш режалаштирилган.
A victim of violence has the right to obtain a protection order that provides state protection from harassment and violence, which entails the application of the measures defined by the Law on the Protection of Women from Harassment and Violence against a person or group of persons who harass or commit violence against women. ·      Зўравонликдан жабрланган шахс ҳимоя ордерини олиш ҳуқуқига эга бўлиб, ушбу ордер тазйиқ ва зўравонликдан ҳимояланиш учун давлат ҳимоясини тақдим этади, хотин-қизларга тазйиқ ўтказаётган ёки уларга нисбатан зўравонлик содир этган шахсга ёхуд бир гуруҳ шахсларга нисбатан «Хотин- қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонунда белгиланган таъсир кўрсатиш чоралари қўлланилишига олиб келади.
If during the consideration of the issue of the protection order signs of a crime specified in the Criminal Code are revealed, the case materials are sent to the law enforcement agency to decide whether to prosecute the aggressor. ·      Агар ҳимоя ордерини бериш тўғрисидаги масалани кўриб чиқиш чоғида Жиноят кодексида назарда тутилган жиноят белгилари аниқланса, ҳимоя ордерини бериш тўғрисидаги масалани кўриб чиқиш билан бир вақтда иш материаллари жиноий жавобгарликка тортиш масаласини ҳал қилиш учун тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органга юборилади.
If there is evidence of violence, at the request of the victim of harassment and violence or his/her legal representative, a decision is made to grant asylum, accommodation is provided in special centers for up to thirty days, which can be extended if necessary. ·      Зўравонлик факти мавжуд бўлган тақдирда тазйиқ ва зўравонликдан жабрланувчининг ёки унинг қонуний вакилининг талаби бўйича бошпана бериш тўғрисида қарор қабул қилинади, махсус марказга ўттиз кунгача бўлган муддатга жойлаштириш таъминланади. Зарурат бўлган тақдирда бу муддат узайтирилади.
The Criminal Code of Uzbekistan provides for punishment for incitement to suicide (Article 103); inducement to commit suicide (article 1031) intentional infliction of bodily harm (articles 104-105 , 109); torture (article 110); threats of murder or violence (Article 112); rape (article 118); forced satisfaction of sexual need in an unnatural form (Article 119); forcing a woman to enter into marriage or preventing her from entering into marriage (Article 136); slander (article 139); insult (Article 140); violation of the equal rights of citizens (article 141). Typically, persons who have committed domestic violence are held liable under the above-mentioned articles. ·      Ўзбекистон Жиноят кодексида ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш (103- модда); ўзини ўзи ўлдиришга ундаш (103'-модда); қасддан баданга шикаст етказиш ( 104-105 , 109-моддалар); қийнаш (110-модда); ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиш (112-модда); номусга тегиш (118-модда); жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондириш (119-модда); аёлни эрга тегишга мажбур қилиш ёки унинг эрга тегишига тўсқинлик қилиш (136- модда); туҳмат (139-модда); ҳақорат қилиш (140-модда); фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини бузиш (141-модда) учун жазо белгиланган. Одатда, оилада зўравонлик қилган шахслар юқорида кўрсатилган моддалар бўйича жавогарликка тортилади.
Often in practice one can observe the widespread reconciliation of the parties in cases of domestic violence, even by law enforcement officers. According to the Ministry of Internal Affairs, 4,086 and 17,012 families were reconciled in 2020 and 2021, respectively, and in 2022, more than 16,000 families were reconciled, and over 14,000 conflicts were resolved by issuing protection orders for victims of domestic violence. Кўпинча, амалда, оиладаги зўравонлик ҳолатларида, ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари томонидан ҳам томонларни яраштириш кенг тарқалганини кузатиш мумкин. ИИВ маълумотларига кўра, 2020 йилда 4 086 та ва 2021 йилда 17 012 та оила яраштирилган. 2022 йилда 16 000 дан ортиқ оила яраштирилган, оилавий зўравонликдан жабрланганларга ҳимоя ордери бериш натижасида 14 000 дан ортиқ можаро ҳал қилинган.
Nevertheless, stereotypes can also play a positive role. They make it easier to understand the essence of many phenomena, events and processes, and accelerate the comprehension of complex concepts and problems. However, a journalist should not be guided by a stereotypical opinion in her/his practice - her/his main tool should be critical thinking. Бироқ стереотиплар ҳам ижобий роль ўйнаши мумкин. Улар кўплаб ҳодиса, воқеа ва жараёнларнинг моҳиятини тушунишни осонлаштиради, мураккаб тушунчалар ва муаммоларнинг ўзлаштирилишини тезлаштиради. Аммо журналист ўз фаолиятида стереотипик фикрларга таяниб қолмаслиги керак, унинг асосий қуроли танқидий фикрлаш бўлиши керак.
The most striking trend in the coverage gender issues is the criminalization of both female and male images, and there are much more materials that focus specifically on images of women as criminals than those with an emphasis on similar male images. As an example of the latter, you can consider the material under the headline "A man 'leaked' intimate videos of a girl from Andijan to social networks ". Гендер мавзусини ёритишнинг энг ёрқин трендлари – бу аёл ва эркак образларини криминаллаштиришдир. Бунда жиноятчининг айнан аёл эканлигига урғу берувчи материаллар жиноятчининг эркак киши эканлигига урғу бериш ҳолатларидан анча кўп. Сўнгги ҳолатга мисол сифатида «Андижонлик қизнинг интим видеоларини ижтимоий тармоқларга «қўйиб юборган» эркак» сарлавҳаси остидаги материални келтириш мумкин .
According to Article 3 of the Law of the Republic of Uzbekistan "On Guarantees of Equal Rights and Opportunities for Women and Men", indirect discrimination on the basis of sex is considered the creation of a situation, provision or criteria that place persons of one sex in a less favorable position compared to persons of the other sex, including the promotion of gender inequality through the media, education, culture, the establishment of conditions or requirements that may lead to negative consequences for persons of a certain sex.   Ўзбекистон Республикасининг «Хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятлар кафолатлари тўғрисида»ги қонунига мувофиқ, жинси бўйича билвосита камситиш – бир жинсдаги шахсларни бошқа жинсдаги шахсларга нисбатан унчалик қулай бўлмаган ҳолатга қўядиган шароит, вазият ёки мезонларни яратиш, шу жумладан, оммавий ахборот воситалари, таълим, маданият орқали гендер тенгсизлигини тарғиб қилиш, маълум бир жинсдаги одамлар учун салбий оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган шартлар ёки талабларни ўрнатишдир.  
Based on the above examples of headlines, it can be concluded that when journalists cover such cases, they often fail to consider the consequences of their actions, which can entail increasing discrimination against women in society. Юқорида келтирилган сарлавҳалар мисолларига асосланиб, шундай хулосага келиш мумкинки, бундай ҳолатларни ёритишда журналистлар ўз ҳаракатларининг оқибатларини ҳисобга олмайди, бу эса жамиятда аёлларга нисбатан камситишнинг кучайишига олиб келади.
When preparing a material, every journalist must keep in mind his/her obligations that are established in the Law "On the Protection of Professional Activity of Journalists", which states that when performing professional activity, a journalist must "observe the rules of professional ethics of journalists" and "respect the rights and freedoms, honor and dignity of the individual." It is also established that "a journalist may not use professional information for personal purposes, publish facts about an individual's private life, or use audio and video recording devices without the consent of the source of information or the author". Материални тайёрлашда ҳар бир журналист «Журналистларнинг касбий фаолиятини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонунда белгиланган ўз вазифаларини ёдда тутиши керак. Қонунда белгиланганидек, журналист ўз касбий фаолиятини амалга оширишда «журналистларнинг касбий этикаси қоидаларига риоя қилиши» ва «шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиши» лозим. Шунингдек, «журналист ахборот манбаи ёки муаллифнинг розилигисиз профессионал маълумотлардан шахсий мақсадларда фойдаланиши, жисмоний шахснинг шахсий ҳаёти ҳақидаги фактларни эълон қилиши ёки аудио ва видео ёзиш мосламаларидан фойдаланиши мумкин эмас».
Local researcher D.N. Karimova refers to the results of an online survey of 1,170 families from all regions of the republic, conducted by the Oila Scientific-Practical Research Center at the end of April 2020 10 . This survey revealed the extent to which existing stereotypes coincide with the real situation in families of Uzbekistan. Ватандошимиз – тадқиқотчи Д.Н. Каримова 2020 йил апрель ойи охирида «Оила» илмий-амалий тадқиқот маркази томонидан республиканинг барча ҳудудларидан 1170 оилани қамраб олган онлайн сўров 11 натижаларига ишора қилмоқда. Ушбу сўровнома мавжуд стереотиплар Ўзбекистондаги оилалардаги ҳақиқий ҳолатга қанчалик мос келишини аниқлаш имконини беради.
to identify and exclude all kinds of sexist perceptions and approaches from media publications (discrimination on the basis of sex); ·      ОАВ публикацияларида барча турдаги сексистик ғоялар ва ёндашувларни (гендер камситиш ҳолатларини) аниқлаш ва чиқариб ташлаш;
to reconsider the concept of historical development as a series of military conflicts and political upheavals (patriarchal) and replace it with the concept of history as the development of human life and human potential (the concept of gender equality); ·      тарихий ривожланишни бир қатор ҳарбий можаролар ва сиёсий тўнтаришлар натижаси сифатида изоҳловчи (патриархал) концепцияни қайта кўриб чиқиш ва уни инсон ҳаёти ва инсон салоҳиятининг ривожланиши тарихи (гендер тенглиги концепцияcи) билан алмаштириш;
1."Taboo" (prohibitions): stable simplified ideas about what a woman should not do. These include common open or veiled statements that, for example, a woman should not be stronger and smarter than men, should not give up her family, no matter how she feels, should not be tough, even if the main character of the material is a representative of law enforcement agencies. 1.     «Табу» (тақиқлар): аёл нима қилмаслиги кераклиги ҳақида барқарор соддалаштирилган фикрлар. Буларга, масалан, аёл эркаклардан кучлироқ ёки ақлли бўлмаслиги керак, ким бўлишидан қатъи назар, оиласидан воз кечмаслиги керак, ҳатто материал қаҳрамони «кучишлатар тизим» вакили бўлса ҳам, қатъий бўлмаслиги керак, деган умумий яққол ёки яширин баёнотлар;
2."Regulations" (instructions): stable simplified ideas that a woman should be a loving wife, a caring mother, a good housewife, yield to a man, be weak, soft, beautiful, necessarily slender, etc. As a rule, images of positive heroines in the media meet these "prescriptions". 2.     «Буйруқ» (кўрсатмалар): аёл меҳрибон турмуш ўртоғи, ғамхўр она, яхши бека, эркақдан паст, заиф, юмшоқ, чиройли, албатта нозик ва ҳоказо бўлиши кераклиги ҳақидаги барқарор соддалаштирилган ғоялар. Қоида тариқасида, оммавий ахборот воситаларида ижобий аёл қаҳрамонларнинг образлари ушбу «кўрсатмалар талабига» жавоб беради;
3. "Ideal": stable simplified ideas about the ideal woman - this is a generalized and, oddly enough, well-perceived by the female audience, the stereotypical image of a woman who is successful in all areas of her life: from personal to social; she definitely has a family and children, she is an exemplary mother and housewife, she has risen up the career ladder to a middle management position, she looks like a model, or at least strives to, she leads a healthy lifestyle, etc 3.     «Идеал»: идеал аёл ҳақидаги барқарор соддалаштирилган ғоялар: бундай аёл образи аёл аудитория томонидан ҳаётининг барча соҳаларида, шахсийдан ижтимоий соҳаларгача, муваффақият қозонган аёлнинг стереотипик қиёфаси: унинг хар доим оиласи ва болалари бор, у намунали она ва уй бекаси, у мартаба зинапоясидан кўтарилиб, ўрта даражадаги менежер лавозимини эгаллаган, у фотомоделга ўхшайди ёки хар кандай ҳолатда шунга интилади, соғлом турмуш тарзини олиб боради ва хоказо.
These groups of stable simplified ideas generate a system of female images in the media, which, on the one hand, reflect the stereotypical perceptions of women that exist in society, and on the other hand, shape them. This approach simplifies the reader's understanding of the journalistic idea and produces female images-signs and symbols of the time, and on the other hand, coarsens and primitivizes the image of the world that is created by the journalistic work. Ушбу баркарор соддалаштирилган тасаввурлар ОАВда аёл образлари тизимини яратади, улар бир томондан жамиятда мавжуд бўлган аёллар хақидаги стереотипик қарашларни акс эттиради, бошқа томондан уларни шакллантиради. Ушбу ёндашув ўқувчининг журналистик ғояни тушуниш жараёнини соддалаштиради ва аёл образлари – вакт белгилари ва рамзларини шакллантиради, бошка томондан, публицистик материалда яратилган дунё қиёфасини қўпол ва ибтидоий кўринишга келтиради.